Feesten & rituelen
Beeld u even in dat je in het Hoge Noorden leeft en dit dan wel enkele eeuwen geleden. Welke zaken of gebeurtenissen zouden redenen geven om iets te gedenken of te vieren. Feit is dat onze voorouders van toen deel uit maakten van de echte natuurvolkeren. Zij leefden volledig met de natuur mee, en hun volledig bestaan stroomde mee op de golven van de natuur.
Zon-Maan
Zeker in het Noorden kunnen de dagen zeer koud en donker zijn. Zeker in deze onherbergzame en onvruchtbare regio's hangt het leven samen met het komen en gaan van de zon. Wat voor de boer de tijd voor te zaaien betekent kan voor de visser de moment van het uitvaren zijn. We zien zeer zeker een overeenkomst in de zonnestand en de momenten waarop deze volkeren, samen met vele volkeren over de ganse wereld aan het feesten gingen, maar daarmee is niet alles gezegd. Wat ik bedoel is dat de rituelen en de feesten veel verder gingen dan alleen maar een verering van de zon. Natuurlijk is er een zekere verering van de zon, en komt deze terug in vele symbolen, maar de rituelen waren uitgebreider dan alleen maar vruchtbaarheidsrites.
Bekijk het eigenlijk een beetje zoals christenen en bijgevolg een groot deel van de wereld, 25 december op zijn kalender aanstipt om kerstmis te vieren met familie en vrienden. Zo keken de vroegere priesters en druïden naar de stand van de zon om de feesten op gang te trekken. Deze feesten stonden dus bijgevolg in het teken van de zon, maar de volle betekenis van de feesten ging wel veel verder dan de zon alleen.
Bij de oudere volkeren was het ook zo, dat deze de dagen en het jaar bepaalden en benoemden volgens de momenten van rust. Zo werd er eerder gesproken over, binnen 2 nachten, 3 maanden geleden en het kind is al 5 winters oud. Er werd dus eerder gerekend in maanstanden en winters dan in de jaren van de zonnecyclus of de momenten waarop de zon volop aanwezig is.
Kerst
De datum die vroeger vooropgesteld werd om steeds kerstmis te vieren heeft inderdaad zijn oorsprong in het Yule-feest, of uitgebreider in de vele feesten ter ere van de zon. Echter zien we ook hier dat de symboliek van de zon niet het hoofdthema van de festiviteiten is. De stand van de zon is eerder een ijkpunt in het jaar waarbij men de tijd om de familiebanden te versterken, om de innerlijke en sociale banden warm te houden in donkere tijden. Maar ook om offers te brengen aan allen die ons dierbaar zijn.
Bij de Noordse volkeren wordt de god Freyr vaak in verband gebracht met de zon. Hierbij is er echter geen zienswijze waarbij de zon echt Freyr is, er is enkel een symbolisch verband. Dit staat haaks op andere oudere geloven zoals de Griekse en Romeinse zonnegoden. Zowel Apollo als Mithras worden echt aanzien en aanbeden bij feesten omtrent een bepaalde zonnestand.
De Noorse goden zijn de belangrijkste actoren van hun kosmos, de andere menselijke aardse zaken hebben vaak een verbintenis met een god, maar daar stopt het ook.
Deze zienswijze zorgt er ook voor dat bij de Noorse cultuur er geen bijkomende cultussen zoals de zonnecultus bestaan hebben. Over de gehele wereld zien we dat er bij een specifiek geloof steeds bijkomende sektes waren ter ere van de zon, doordat men deze veel macht en kracht had toegewezen.
Those who insist on refering to jól as the solstice, must be more interested in the solstice itself, than they are in sources for Norse religion.
Zweeds archeoloog Andreas Nordberg (cf. 2006: 102)
Universeel
Het is zeker nu in de 21ste eeuw bijna bon-ton of hip om bij ieder keer wanneer kerst wordt aangekondigd te beginnen discussiëren over de herkomst en de adaptatie van de heersende religies van de oude culturen. De waarheid hier ligt niet in de uitersten maar mooi in het midden. Het was vroeger nu eenmaal zo dat de kalender werd opgemaakt aan de hand van de zon, en dat feesten werden gevierd bij opmerkelijke hoge of lage zonnestanden. Hierbij spreekt het voor zich dat over de hele wereld er verscheidene feesten en rituelen op een gelijke periode samenvielen. Er hoeft hierbij niet altijd sprake te zijn van vijandschap of diefstal, eerder gaat het over een logische logistieke aanpak
De zon was voor de noormannen niet veel meer dan een gebruiksvoorwerp aan de hemel, waardoor ze zich konden oriënteren en navigeren. De zon zelf is geen goddelijk voorwerp, wel een voorwerp dat door de goden werd gecontroleerd.
Helemaal anders is het wanneer we over de maan spreken.
In oud gedicht ,Alvíssmál, wordt naar de maan gerefereerd met de naam Ártali, wat je letterlijk kan vertalen als "Hij-die-de-jaren-telt.
