Voeding

Vleermuizen vinden hun voeding en dan voornamelijk rondvliegende insecten door echolocatie. Ze stoten tonen, die onhoorbaar zijn voor de mens, uit en vangen de weerkaatsing op. Hierdoor kunnen vleermuizen zelfs in totale duisternis een beeld vormen van hun jachtgebied en zijn obstakels en vinden ook de rondvliegende meikever terug.

Leefgebied

Bedreigingen

Ziekten

Vleermuizen hebben net als ratten een slechte reputatie als het eropaan komt ziekten onder de mensen te verspreiden. Het hoeft niet gezegd te worden dat deze sterk overdreven is en sinds Dracula en zijn vampieren onze fantasie binnen kwamen is het beeld van een vleermuis niet verbedert. Toch blijken vleermuizen meer nog dan knaagdieren mensen kunnen besmetten met virale infecties. Daar waar knaagdieren gemiddeld 1,48 zoönnotische virussen meedragen zijn dat erbij vleermuizen gemiddeld 1,79. Het feit dat vleermuizen nog meer dan ratten of muizen samen troepen om de rust en de wintermaanden door te komen kan een mogelijke verklaring zijn.

Huisvestiging

Door herbestemming of afbraak van kerken en oudere gebouwen die behoren tot de kerkfabriek verliezen vele dieren hun habitat. Vleermuizen bijvoorbeeld zijn de laatste jaren veel woonruimte verloren en ook de komende jaren is hier niet direct hoopvol nieuws. Het zal belangrijk zijn om hier in de toekomst bij de planvorming van de herbestemming al rekening te houden. Het is vooral vanuit financiële problemen dat parochies fuseren, waardoor vele gebouwen vrij komen te staan. Indien deze niet worden afgebroken krijgen ze een tweede leven als ontmoetingsplaats, buurthuis of zelfs concertzaal of restaurant. Het spreekt voor zich dat alle sacrale rust hiermee verdwenen is, maar evengoed goed het koude killere klimaat van het gebouw teniet wordt gedaan.

Bij kerken denken mensen vaak aan duiven en kauwen en soms misschien eens aan een kerkuil, maar zelden aan vleermuizen. Deze houden zich vaak overdag goed verstopt in de donkere stille ruimtes zoals de kerkzolder of de toren. Behalve de klokken is er hier bijna geen verstoring of lichtinval. Het zijn net deze ruimten die na een herbestemming geïsoleerd worden of waarbij de invlieggaten dicht gemaakt worden.

Bescherming

Woonplaats

Omdat vleermuizen beschermd zijn moet bij een sloop, verbouwing of herbestemming van een kerk steeds vooraf nagegaan worden of er vleermuizen wonen. Hoe vlugger er alternatieve verblijfplaatsen kunnen gevonden worden hoe beter. Maar ook bij en na de verbouwing kunnen we vleermuizen behouden op de oorspronkelijke woonplaats. Zo kan de ruimte donker blijven, kan de isolatie aan de zoldervloer bevestigd worden en blijven de vlieggaten beschikbaar.  Alle preventieve acties zijn wettelijk verplicht en zorgen ervoor dat een sloopstop niet noodzakelijk is.

Soorten

In Vlaanderen komen zo'n 23 soorten vleermuizen voor, die echter allemaal Europees beschermd zijn

Langoorvleermuis

Te Diepenbeek ( gemeente in Limburg) is uitzonderlijk grote kolonie van 84 grootoorvleermuizen ontdekt. Deze kolonie zou een van de vijf grootste van Europa zijn en dankt naar alle waarschijnlijkheid zijn opkomst aan de specifieke maattregelen die voortkomen uit een natuurherstelproject. In heel Vlaanderen leven er naar schatting slechts 400 exemplaren van deze vleermuissoort 

Dwergvleermuis

De kans is zeer klein dat je deze vleermuis zonder batdetector zal herkennen, en laat nu net klein het juiste woord zijn om deze vleermuis te beschrijven. Zelfs met opengesperde vleugels past deze nog in een luciferdoosje en het gewicht komt niet boven 8 gram. Met haar lengte van 4 centimeter is deze vleermuis het kleinste zoogdier van ons land en zelfs het kleinste van de ganse wereld. Ongeacht de kleine lengte en lichtgewicht kan dit beesteje wel een uitzonderlijke leeftijd van 17 jaar bereiken. 

Vanaf de vroege lente ons langzaam warm en wakker maakt kan je de dwergvleermuis zien vliegen bij valavond en zonsopgang. Ze verorbert ongever 3/4 van haar eiegen lichaamsgewicht aan insecten op één avond en dat maakt haar een zeer effeciënt natuurlijk insecticide.
Als woonplaats vinden we de dwergvleermuis bijna overal zolang er maar plaats en rust is, dit kan in een bos maar ook in een kerk of zelfs bij jou thuis in een spouwmuur of een rolluikkast. 

Meer weten