De Paardebloem is één van de meest gekende wilde planten in onze streek. Er zijn verschillende soorten bestaande, die onderling slechts kleine verschillen hebben. Allemaal bevatten ze wit giftig melksap,en dit zowel in de wortel als in de stengels. De jonge ietwat bittere blaadjes en de bloempjes kunnen echter wel in gerechten gebruikt worden.

Geschiedenis

Grieks

Zowel bij de Grieken als de Moren was de paardebloem al gekend omwille van de geneeskrachtige werking.

Naamgeving

Officiële benaming :
Familie : Asteraceae/Compositae
Composieten
Geslacht :Taraxacum
Soortnaam :officinale

Nederlandse benaming :
Paardebloem

Volksbenaming :
Pisbloem
Duidt op de urinedrijvende werking

Molsla
Wanneer paardebloemen in de buurt van een molshoop groeien, raken ze soms bedolven onder de aarde. Dit zorgt voor gebleekte bladeren, met gebrek aan bladgroen, die zeer smakelijk (zachtbitter) zijn.

Franse benaming :
Pissenlit
Verwijst net zoals de Nederlandse volksbenaming naar de urinedrijvende werking

Kenmerken

bloei :
Op de holle, lange, bladloze bloemstelen vol melksap staan de bloemen. Beginnend bovenaan op de steel met een verzameling van groene omwindselbladeren die afhankelijk van de rijpheid afstaand of teruggeslagen staan. Dit omwindsel beschermt de vele goudgele lintbloempjes.

zaden :
Op de bloembodem (bolvormig) staan een groot aantal dicht op elkaar geplaatste donkere vruchtjes. De bevatten een 1cm. lang haar met een veeltalig pappus (haarkroon). Dit zorgt ervoor dat de zaden over een lange afstand kunnen meegenomen worden door de wind. 

blad :
De lichtgroene bladeren zijn onregelmatig gezaagd. Deze bladvorm kan sterk wijzigen naargelang groeiplaats en klimaat. Zo zal in bergachtig gebied het blad veel kleiner zijn maar de penwortel steviger. 

groeiwijze :
een heel stevige penwortel waaruit in het voorjaar een bladrozet tevoorschijn komt. Op de holle gladde stelen komen de gele bloemen die transformeren in doorzichtige bollen met pluizige zaden.

Paardebloemen hebben de eigenaardige eigenschap om slecht weer te voorspellen, zie je bijvoorbeeld dat alle bloemen beginnen te sluiten dan gaat het overtrekken. Een ander gevolg is dan weer dat ze bij mooi weer massaal weer open staan.  

Vindplaats

Paardebloemen zijn over het ganse noordelijk halfrond te vinden op weiden en graslanden zoals onze gazons.

Standplaats

Of het nu zon of halfschaduw is, maakt niet zoveel uit, wel moet de bodem op de standplaats steeds los, luchtig en voedingsrijk zijn.

Teelt

Het klinkt raar om paardebloemen te zaaien, aangezien ze vaak als onkruid worden aanzien, maar dat wijst er vooral op dat de teelt zeer makkelijk verloopt.

zaaien :
Zaai vanaf mei met een afstand van 25-30cm tussen de rijen, en plant de zaailingen op een zelfde afstand uit.

Molsla

Gelijkend op de witloofteelt kan je paardebloemen opkweken als molsla. Hierbij ga je in de herfst de planten uitgraven en het groen loof terug snijden tot net boven het groeipunt. Zet de wortel in een donker pot afgedekt met grond of een licht ondoorlaatbare doek. Na 3 weken in een bijkeukentje of garage kan je in de winter genieten van de witte minder bittere bladeren van de paardebloem.

Onderhoud

Geef geregeld water en hou de bodem luchtig. 

Mocht je genoeg hebben aan enkele plantjes en wil je geen wilde zaailingen in de tuin, verwijder de uitgebloeide bloemen dan tijdig.

Oogst

blad :
Het groene blad kan je steeds oogsten, maar let hierbij goed op dat je het hart niet beschadigd. De jonge bladeren in het voorjaar zijn zacht van smaak, terwijl de zomerblaadjes steeds bitterder worden.  Bij molsla zijn de witte bladeren steeds zacht en mild van smaak.

bloemen :

wortel :
Graaf de wortel in de herfst uit, op deze moment zijn alle bestanddelen teruggetrokken als reserve voor het volgend voorjaar

Bewaren

blad :
In een luchtdicht bakje kan je de bladeren minstens een week in de koelkast bewaren.

bloemen :

wortel :
Snij de wortel in kleine schijfjes en rooster ze in de oven een kwartiertje op 230°C. Ook in de zon of schaduw langzaam laten drogen is mogelijk.

Gebruik

Het giftige melksap bevat voornamelijk taraxacine, een glycosidische bitterstof, en kan na inname vergiftiging veroorzaken. Deze kan leiden tot misselijkheid, diarree, braken en hartritmestoornissen. Opgelet dus wanneer kinderen in de zomer de stengels gebruiken als versiering en daarbij in aanraking komen met het sap. Het gebeurt echter zeer zelden dat hier vergiftiging aangezien het onsmakelijk sap is dat echter wel makkelijk vlekken achterlaat op kledij.

Er bestaat een geringe kans dat mensen allergisch reageren op het melksap uit de stelen, maar hiervoor hoeft er geen grote angst voor bestaan. Enkel wanneer er een verleden is van aandoeningen bij maag-darmen of gal is het aan te raden eerst een arts te raadplegen. 

Geneeskracht

Zoals de vele volksbenamingen al aangeven werkt een paardebloem urine-afdrijvend. Mede ook doordat het bloedzuiverend werkt is een paardebloem ideaal voor een voorjaarskuur. 

Inhoud

blad :
Taraxacine
cerylalcohol
lactucerol
taraxacerine
inosiet
choline
vit.A
vitB.
nicotinezuur
arnidiol
faradiol

De jonge uitlopers bevatten veel vitamine C.

wortel :
Bitterstoffen : taraxine
cerylalcohol
lactucerol
sporen van vlugolie
inuline
choline
taraxacerine
suiker
resine
zuren

In de herfst bevat de wortel veel vit.C.

Soorten