Bedreiging

Verkeer

Zeker in het druk bebouwde Vlaanderen is verkeer één van de belangrijkste oorzaken van sterfte bij wilde dieren.  Het project 'Dieren onder de wielen' zorgt ervoor dat alle waarnemingen van verkeersslachtoffers uitvoerig wordt gemonitord. Tijdens het 10-jarig bestaan van dit project in 2019 werden er 99.191 verkeersslachtoffers genoteerd voor Vlaanderen en Brussel. Dit betekent ieder jaar rondom de 10 000 dieren met daarbij speciale aandacht voor de amfibieën tijdens de padden overzetacties

Er werden gedurende deze tijd 321 verschillende diersoorten gemeld , waaronder ook enkele zeldzame soorten zoals de bever, kwartelkoning en de roerdomp.  Al de gegevens werden verzameld door een 4 000 vrijwilligers die alles noteren en verwerken.

De top tien van meest gemelde verkeersslachtoffers vertelt ons iets over de kwetsbaarheid van soorten.

Het aantal slachtoffers per maand toont in welke periode van het jaar een soort het meest kwetsbaar is. Het voorjaar is de dodelijkste periode voor de meeste vogelsoorten, met merel, wilde eend, fazant en houtduif als meest gemelde soorten. Bij amfibieën zoals de gewone pad is dat het vroege voorjaar, wanneer ze naar de voortplantingspoelen trekken. Wat zoogdieren betreft zijn maart-april de dodelijkste maanden van het jaar voor das, bunzing, hermelijn, haas en konijn, maar ook bruine rat. Desondanks is het zoogdier dat meest als verkeersslachtoffer gemeld wordt in april de egel.

2 keer de wereld rond

Naast de losse waarnemingen worden sinds begin 2014 ook trajecttellingen uitgevoerd waarbij ook gedocumenteerd is waar en wanneer er gezocht is. Met die extra informatie over zoekinspanning kunnen diepgaandere analyses gemaakt worden,  zoals de identificatie van knelpunten of een schatting van het totaal aantal dieren dat jaarlijks sneuvelt op Belgische wegen. Onderzoek wijst uit dat de verkeersslachtoffers die gemeld worden maar het topje van de ijsberg zijn. Via routetellingen werd al meer dan 80.000 kilometer weg gemonitord op de aanwezigheid van verkeersslachtoffers. Of bijna twee keer de wereld rond.

14.000 verkeersslachtoffers per dag

Op basis van trajecttellingen konden we berekenen dat er jaarlijks in Vlaanderen zo’n 5 miljoen dieren sterven onder onze wielen (14.000 per dag of 1 om de 6 seconden). Bekijken we de data op kaart dan gaat het eerder om knellijnen dan knelpunten.

 

 

Recreatie

Dat recreatie en dan zeker in het buitengebied belangrijk is voor de gezondheid en het welzijn, zal niemand tegenspreken. Zeker in de huidige tijden waarbij de mensen meer en meer de natuur opzoeken, ontstaat er ook druk op de aanwezige fauna en flora. Deze recreatiedruk is veel ernstiger dan de meeste buitenlucht-bezoekers in eerste instantie zouden durven denken. De draagkracht van de leefgebieden gaat sterk achteruit door de verstoring en we zien achteruitgang zoals bijvoorbeeld bij vogels. Zo zien we bij de strandplevier dat recreatie de belangrijkste reden van hun achteruitgang is. De invloed is onderzocht door de vogelbescherming in Nederland en uit dit rapport kunnen we enkele belangrijke zaken besluiten.

  • Zeker in open gebieden : de kust en grote wateren merken vogels mensen snel op en is er een grote verstoring.
  • Snelle acties zoals kitesurfen en speedboten hebben een enorme impact
  • Wandelactiviteiten in natuurgebieden geven een beperkte verstoring, maar deze wordt gecompenseerd door de grote aantallen.