Uilen

Kenmerken

Lichaamsbouw

Bijna het volledige lichaam van een uil is volledig aangepast aan het vangen van prooien 's nachts.  Een klein aantal soorten uilen jaagt ook overdag, maar deze hebben vaak overeenkomstige kenmerken met de nachtuilen. Bij de uilen is het zeker zo dat iedere soort een belangrijk rol te vervullen in een niche. Het zijn vaak echte specialisten, die op zich weinig concurrenten hebben, maar wel heel afhankelijk zijn van verschillende factoren in hun leef-en jachtgebied. Wanneer er hier één schakel ontbreekt of minimaal aanwezig , zoals prooidieren, nestplaats, duisternis is het vaak onmogelijk om uilen aan te trekken.

Oren

  lichaamsbouw

  • asymmetrische oren
  • flexibele nek
  • aangepaste ogen
  • afgeplat voorhoofd

Om in de duisternis van de nacht toch een prooi te kunnen vangen, moeten uilen beschikken over een uitstekend gehoor. De oren zijn eigenlijk niet zichtbare ooropeningen en bij sommige soorten zijn deze bedekt met een oordeksel. Uilen verschillen qua lichaamsbouw met alle andere roofvogels door de asymmetrische vorm en/of positie van de oren. Soms liggen de oren in dezelfde positie maar hebben ze een andere vorm en omgekeerd. Dit alles heeft te maken met de nachtelijke jacht waarbij een uil door het tijdsverschil van geluidsopname tussen de 2 oren de precieze locatie van een prooi kan bepalen.   

Ogen

Aan de hand van de kleur van de ogen kunnen we weten in welk deel van de dag/nacht de uil gaat jagen. Uilenogen kunnen drie kleuren hebben namelijk: geel,oranje of zwartbruin. Een geel iris duidt op een jager die overdag zijn prooien zoekt zoals een steenuil of een velduil. Zijn de ogen eerder oranje zoals bij een oehoe en een ransuil dan jagen deze eerder in de schemering, terwijl uilen met zwarte ogen, kerkuil en bosuil, echte nachtjagers zijn. 

Het is beter om deze stelling niet te eng voor volwaardig aan te nemen. Beter is het om er vanuit te gaan dat een steenuil zowel overdag -als nacht zal jagen en een kerkuil eerder in de nacht. Door de seizoenen heen zullen sommige eerder nachtelijke jagers ook in de schemer gaan jagen of zullen schemerjagers enkel in de nacht gaan vliegen. Ook de aanwezigheid van prooien zal ervoor zorgen dat sommige meer of minder tijd nodig hebben om voldoende voeding te vinden. Op zich wordt er aangenomen dat de kleur van de ogen zeker iets met de jachtperiode te maken heeft, maar er zijn teveel variabelen en soortspeciefieke uitzonderingen om ze naar volle juistheid te geloven. 

Ondanks hun goed aangepaste ogen kunnen ook uilen in volledige duisternis niets zien. Zij vinden dan vaak hun weg doordat ze het ganse territorium in hun geheugen op te slaan.

Voeding

Observatie

Tijdstip

In de winterperiode bakenen uilen hun territorium af en gaan ze op zoek naar een partner. Dit alles doen ze door gebruik te maken van geluiden door te roepen en dat is veel gevarieerder dan het klassieke 'OEHOE'. Behalve de velduil en de steenuil jagen de meeste uilen enkel bij schemer of nacht. Wanneer je afgaat op het geluid van een bosuil kan je maar beter vroeg opstaan of laat gaan slapen.

Locatie

Er zijn veel uilen die in het bos leven, en die zijn zeker daar te vinden, maar even goed leeft een steenuil in een boomgaard en een kerkuil in het midden van een dorp. Hou altijd in het achterhoofd waar de nestplaats is en waar ze hun voeding zoeken. In de winter gaan ransuilen samen roesten en zijn ze in grote groepen te vinden in naaldbossen. Eénmaal een roestplaats gevonden kan je daar jaarlijks gaan kijken.

Hulpmiddelen

Uilen zijn makkelijk te lokaliseren met behulp van soortspecifieke lokfluitjes. De uilen gaan reageren waardoor je zeer goed hun rustplaats kan terugvinden. Wanneer je overdag terugkomt kan je ze met de verrekijker zoeken tussen de kruinen. Een roest-of rustplaats van een uil kan je ook makkelijk vinden, wanneer je op de bodem verschillende braakballen terugvindt. Tevens ben je vaak niet de enige uilenliefhebber en kan je op voorraad op het internet kijken waar er verschillende waarnemingen zijn.