Appel
Wie geniet er nu niet van een lekkere appel als tussendoortje. Van al het fruit is de appel de meest begeerde vrucht in onze streek.
Kenmerken
- verschillende groeiwijzes
- zelfbestuiving/kruisbestuiving
- onderstam /ent
Aanschaf
Appelaars zijn op verschillende manieren verkrijgbaar afhankelijk van het seizoen, de opkweekmethode en de gebruiksmethode. Met blote wortel zijn ze vaak enkel in de herfst en winter verkrijgbaar, en dit veelal goedkoper dan exemplaren in containerpot. Bomen in pot zan dan weer het gehele jaar te koop, maar ook hier blijft het beste planttijdstip het najaar, wanneer de plant in rust is.
Vele appelrassen zijn zelfbestuivend, terwijl sommige soorten nood hebben aan andere bomen voor kruisbestuiving. Hou hiermee rekening bij het bepalen van de rassen, zodat er steeds bevruchte grotere en sterkere appels aan de bomen komen.
De beste tijd om een appelboom te planten was twintig jaar geleden,
Het op één na beste moment is nu
Aanleg
Alvorens de bomen te planten is het noodzakelijk om ze zo in te plannen dat ze over voldoende ruimte beschikken. Afhankelijk van de groeiwijze varieërt de plantafstand, maar voorzie altijd de plaats naar de te bekomen kruindiameter. Deze kan bij hoogstammen tot wel 8 meter worden, terwijl spilvormen of leisystemen met 1,20 meter voldoende hebben.
Werk organische mest steeds goed onder in het ruim gegraven plantgat, zodat de gronddeeltjes zelfs goed aansluiten bij de wortels. Voorzie indien nodig, afhankelijk van de windkracht, steunpalen die men na de eerste jaren echter wel kan verwijderen. Bij leibomen is het eveneens noodzakelijk meerdere dwarse horizontale steunen aan te brengen.
Onderhoud
Behalve snoeien hebben appelaars weinig verzorging of voeding nodig. Geef ze echter wel in de eerste groeijaren voldoende water, waardoor ze zeker hun start niet meer kunnen missen. In het voorjaar is het vaak afdoende om een mulchlaag met compost bovenaan aan te brengen.
Appelbomen zijn gevoelig voor verscheidene ziektes, zoals kanker, schurft, meeldauw enzoverder. Deze zijn vaak door een goede snoeimethode en rassenkeuze te vermijden of ecologisch te behelpen.
Dierlijke schade door vogels, knaagdieren en insecten komt zelfs met de bescherming nog steeds voor, maar kan beperkt voorkomen worden, zodat het binnen een verdraagbaar niveau valt.
Oogst
Het juiste oogsttijdstip bij appelen is afhankelijk van de gekozen rassen, en kan sterk verschillen doorheen de vroege zomer tot laat in de herfst. Het juiste moment om de appels zelf te gaan oogsten is dan weer essentieel voor de smaak en de bewaarbaarheid. Oogst men te vroeg dan is de smaak onvoldoende tot zijn recht kunnen komen, terwijl wanneer men te laat oogst dan komt dit de houdbaarheid niet ten goede. Wanneer er een vermoeden is van rijpheid is het voldoende om de appel enigszins naar boven te duwen, zodat het steeltje loskomt, moet je echter hard trekken aan de vrucht dan is deze nog niet rijp, en kan er schade aan de twijgen ontstaan.
Bij sommige soorten wordt er aangeraden naar de kleur te kijken, verandert deze van groen naar groenig geel, dan is het het juiste plukmoment.
Soorten
- handappel
- moesappel
Soorten
'Adam's Pearmain'
Zoals vele andere oude rassen is ook dit een bijna probleemloos appelras.
Kenmerken
- uitstekend resistent
- 1 bestuiver nodig
- oogst midden herfst
- bewaring zeer lang
- winterhard
- spitse geelgroene vrucht met rode vlekken
Smaak
De appel bevat stevig, geurig geel vruchtvlees met een nootachtige smaak.
Gebruik
- handappel
'Ashmead's Kernel
Dit is een oud ras dat ons in de herfst nog één van de lekkerste handappels aanbiedt. De oogst is zoals bij vele oudere rassen relatief klein en afhankelijk van mastjaren.
Kenmerken
- uitstekend resistent
- 1 bestuiver nodig
- oogst midden herfst
- lange bewaring
- winterhard
- verruwde schil
Smaak
De aromatische vruchten hebben knapperig, geel vruchtvlees.
Gebruik
- handappel
Ziekten
- resistent tegen schurft
'Cox Orange Pippin'
Inleiding
Deze geeloranje met rode vlekken gekleurde vruchtenras wordt aanschouwd als de beste handappel die beschikbaar is. Deze eer heeft hij vooral te danken aan het knapperig maar toch sappig vruchtvlees. door zijn gevoeligheid is het echter geen ideaal ras om te telen binnen een biologische werkwijze.
Kenmerken
- matig resistent
- zelfbestuivend
- oogst midden hefst
- bewaring tot hartje winter
- zwakke onderstam
- winterhard
Smaak
Het vruchtvlees is zeer knapperig, maar blijft toch steeds sappig aanvoelen. Deze combinatie maakt hem tot één van de lekkerste handappel beschikbaar.
Gebruik
- handappel
- appelsap
'Egremont Russet'
Dit is een erg lekkere appel die vele maar eerder kleine goudgele vruchten draagt. Deze vertonen karakteristieke verruwde plekken op de schil die niets met een ziekte of aantasting te maken hebben. De appel is houdbaar tot nieuwjaar, maar is vers geplukt op zijn lekkerst.
Kenmerken
- goede resistentie
- deels zelfbestuivend
- nazomer oogst
- bewaring tot nieuwjaar
- winterhard
- zwakke onderstam
Smaak
De vruchten met knapperig vruchtvlees smaken noot-honingachtig
Gebruik
- handappel
'Ellison's Orange'
Kenmerken
- goed resistent
- deels zelfbestuivend
- oogst in de nazomer
- enkele weken bewaarbaar
- goed winterhard
- rood gestreepte geelgroene appel
- zwakke onderstam
- beurtjaren
Smaak
Dit ras heeft een zeer kenmerkende smaak waarin men een zekere anijssmaak kan in herkennen.
Gebruik
- handappel
Ziekten
'Elstar'
Elstar, een afstammeling uit 'Golden Delicios', is een zeer gekend Nederlands ras dat voornamelijk geliefd is vanwege zijn hoge opbrengst.
Kenmerken
- goede resistentie
- kruisbestuiving ( 1 bestuiver )
- oogst vroege herfst
- bewaring tot begin winter
- winterhard
- goede bewaarheid
Smaak
Deze geelrode appels hebben zacht knapperig vlees met een intense zoete smaak.
Gebruik
- handappel
'Falstaff'
'Falstaff' is een modern ras, waarbij de resistentie echter wel gebleven is, maar waarbij verder geselecteerd is op grote oogst en de makkelijke manier van telen.
Kenmerken
- goed resistent
- deels zelfbestuivend
- oogst in nazomer
- winterhard
- zwakke onderstam
- goudgele appel met rode blos
- grote oogst
- makkelijke teelt
Smaak
De vele vruchten bevatten knapperig, sappig vruchtvlees met een lekkere smaak.
Gebruik
- handappel
Ziekten
- goed resistent tegen alle ziekten
'Gala'
'Gala' is een appelras dat wereldwijd gezien één van de meest voorkomende is. De vruchten zijn goed houdbaar, maar de boom zelf is gevoelig voor schurft en kanker.
Kenmerken
- matig resistent
- kruisbestuiving ( 1 bestuiver )
- winterhard
- oogst midden herfst
- zwakee onderstam
Smaak
De oranjerode appels bevatten zoet knapperig en sappig vruchtvlees.
Gebruik
- handappel
'Golden Delicious'
Wanneer deze variëteit op een warme plaats staat, beschut van koude wind, dan kent deze weinig tot geen problemen in de teelt.
Kenmerken
- uitstekend resistent
- winterhard
- kruisbestuiving (1 bestuiver )
- oogst midden herfst
- bewaring tot 8 maanden
- zwakke onderstam
Smaak
De grote geelgroene vruchten bevatten licht, knapperig zoet vlees.
Gebruik
- handappel
'Greensleeves'
Kenmerken
- uitstekend resistent
- deels zelfbestuivend
- oogst in de vroege herfst
- slechts 2 weken bewaarbaar
- zeer winterhard
- zwakke onderstam
- groengele appel
- grote oogst
Smaak
De appels hebben een zachte smaak die beter wordt naarmate ze langer aan de boom kunnen rijpen.
Gebruik
- handappel
'Herefordshire Russet'
Kenmerken
- goed resistent
- deels zelfbestuivend
- oogst vroege herfst
- bewaring tot nieuwjaar
- winterhard
- klein goudbruine vrucht
Smaak
De vruchten zijn lang houdbaar, maar vers hebben ze een lekkere, geurige smaak.
Gebruik
- handappel
'Helena'
'Helena' is een variant op het klassieke 'Braeburn' ras.
Kenmerken
- goed resistent
- 1 bestuiver nodig
- oogst midden herfst
- bewaring 4 maand
- winterhard
- rood-groene appel
Smaak
Gebruik
- handappel
'Jonagold'
Inleiding
Deze zoete handappel is het meest geteelde en verkochte appelras. Voor particulier gebruik blijft de gevoeligheid voor ziekten wel een probleem.
Kenmerken
- matig resistent
- winterhard
- kruisbestuiving ( 2 bestuivers nodig )
- zwakke onderstam
- 3 maanden bewaarbaar
Smaak
Deze grote geel-groene appel met rode blos bevat knapperig, sappig vruchtvlees met een zoete honingsmaak.
Gebruik
- grote handappel
'Laxton's Fortune'
Inleiding
Deze appelvariêteit behoort tot de oudere Britse appelrassen.
Kenmerken
- oud ras
- goed resistent
- deels zelfbestuivend
- winterhard
- oogst vroege herfst
- zwakke onderstam
- lang houdbaar
Smaak
Dit geelgroene ras met rode blos bevat sterk keurend vruchtvlees met een smaak die wisselt tussen zoet en zuur.
Gebruik
- handappel
'Lord Lambourne'
Kenmerken
- goed resistent
- deels zelfbestuivend
- oogst in de nazomer
- bewaring tot einde jaar
- winterhard
- ronde goudgele vrucht met verruwing
Smaak
De vruchten bevatten geurig, knapperig, sappig en aangenaam zuur vruchtvlees.
Gebruik
- handappel
'Mother'
'American Mother' of ook kortweg 'Mother' is een oud Amerikaans ras, en zoals vaak bij oudere rassen is de groei en opbrengst niet altijd even spectaculair, maar de resistentie tegen schurft en de winterhardheid des te hoger.
Kenmerken
- goed resistent (schurft)
- deels laat zelfbestuivend
- oogst vroege herfst
- bewaring tot nieuwjaar
- goed winterhard
- spitse geelgroen met rode strepen
Smaak
Het zacht en sappig vruchtvlees bevat een zoete smaak.
Gebruik
- handappel
'Pixie'
- makkelijk ras
- goede oogst van herfst tot vroege lente
- uitstekend winterhard
- kruisbestuiving ( 1 bestuiver)
- winterhard
- zwakke onderstam
Smaak
De kleine geelgroene met rode blos gekleurde appels bevatten knapperig, geurig en sappig vruchtvlees.
Gebruik
- handappel
'Ribston Pippin'
Dit klassieke Engelse ras is één van de voorouders van de overbekende 'Cox'-varianten.
Kenmerken
- goed resistent
- 2 bestuivers nodig
- oogst vroege herfst
- bewaring tot nieuwjaar
- winterhard
- geelgroene appel met rode blos
- verruwing op de schil
Smaak
Deze hebben stevig knapperig vruchtvlees met een intense smaak, waardoor de
Gebruik
- handappel
'Scrumptious'
Kenmerken
- goede resistentie
- zelfbestuivend
- oogst in nazomer
- sterk winterhard
- zwakke onderstam
- felrode appel
Smaak
Dit ras heeft appels met knapperig, sappig vruchtvlees, waarvan de smaak te omschrijven valt als honingzoet met zuur tint en een vleugje aardbeismaak.
Gebruik
- handappel
Ziekten
'Sunset'
Kenmerken
- uitstekend resistent
- zelfbestuivend
- oogst vroege herfst
- winterhard
- rood goudgele vrucht
Smaak
De smaak is gelijkaardig aan andere nazaten van 'Cox', en behoort dus bij één van de beste handappels qua smaak.
Gebruik
- handappel
'Tydeman's Late Orange'
- goed resistent
- deels zelfbestuivend
- oogst midden herfst
- bewaring tot lente
- winterhard
- kleine oranjerode vrucht met verruwing
- zwakke onderstam
Smaak
De smaak is vergelijkbaar met 'Cox', alleen wel scherper.
Gebruik
- handappel
'Worcester Pearmain'
Dit is een oud populair ras dat wel een zeker resistentie heeft, maar echter wel te lijden heeft onder schurft en kanker.
Kenmerken
- goed resistent
- deels zelfbestuivend
- oogst vroege herfst
- winterhard
- felrode appels met blos
Smaak
Hoe langer deze appels aan de boom blijven rijpen, hoe zoeter het vruchtvlees uiteindelijk zal doorsmaken.
Gebruik
- handappel
Ziekten
- reistent tegen meeldauw
- vatbaar voor schurft en kanker
Gebruik
Keuken
Bewaren
Hoe later men een appel oogst, hoe langer men hem ook zal kunnen bewaren. Pluk ze hiervoor op een manier waardoor de vrucht zo min mogelijk aangeraakt en/of beschadigd wordt. Bewaar ze in een kist of schotel zonder dat ze elkaar rechtstreeks aanraken. Leg dus tussen ieder vrucht papier of ander zacht vochtopnemend materiaal. Men kan ze eveneens op een rek leggen waarbij er een goede luchtcirculatie ontstaat. Plaats ze op een donkere koele plaats, waar geen grote temperatuurschommelingen voorkomen. Controleer regelmatig en zorgvuldig op rotte plekken, die de gehele kist kunnen aantasten door schimmelvorming.