Solitaire Bijen

Geschiedenis

2019

In dit jaar wordt er na 25 jaar nog eens de stand omtrent de wilde bijen gepubliceerd in de Rode Lijst. Hieruit blijkt dat meer dan de helft van de bijensoorten bedreigd is.

33 % in bepaalde mate bedreigd
12 % verdwenen uit onze regio
7% bijna bedreigd

Rode Lijst

Rond 1995 werd er een grondige evaluatie van de bijen gedaan, en was er een sterke achteruitgang merkbaar. Vooral bij de dieren met een bijzondere levenswijze zoals solitaire bijen en hommels was het opmerkelijk en dan voornamelijk bij de soorten met een lange tong en diegene die veelal zomeractief zijn.

Landbouw

afname bloemrijke graslanden
achteruitgang klaverachtigen

Lichaamsbouw

Scopa

Verschillende soorten solitaire bijen hebben plekken op hun lichaam waar een scopa ontwikkeld is, dit is een dichte beharing waarmee ze pollen stuifmeel makkelijk mee kunnen verzamelen en vervoeren. Meestal bevindt deze scopa zich aan de achterpoten, maar dit kan ook bijvoorbeeld aan het achterlijf, zoals bij de buikschuivers, zijn.

Voortplanting

Koekoeksbijen

Bij bijen bestaan er ook broedparasieten, deze leggen hun eieren in het nest van anderen zodat ze geen energie moeten steken in verdere opvolging of verzorging, net zoals bij een koekoek. Hierbij sporen de vrouwtjes nestcellen op die nog bevoorraad moeten worden.Maar wanneer de moeder van het nest even weg is, leg de koekoeksbij haar eitje in de celwand. Als de echte moeder klaar is met de bevoorrading voor haar ei, verzegelt ze de cel. Wanneer de koekoekslarve uitkomt, eet deze het ei of de larve en de hele voedselvoorraad van het gastgezin op.

Nestplaats

plaats een bijenhotel of bijenkast
hang enkele blokken hout met gaten erin omhoog
laat dode planten met holle stengels staan en behoud enkele dode bomen
integreer rietmatten in uw tuin
frees, spit of hak zo min mogelijk om ondergrondse nesten op te merken en te beschermen

Bijenhotel

Ondergronds

Het merendeel van alle solitaire bijen maakt nesten onder de grond. Dit kan overal zijn, van vlakke grond, een helling tot een steile wand, zolang de bodem maar droog is en door de zon wordt beschenen. Ook de grondsoort maakt weinig uit, maar hoe meer verscheidenheid, hoe meer soorten je kan aantrekken.

Soorten

De honingbijen opzij gelaten telt onze streek om en bij de 275 soorten bijen. Wereldwijd zijn er meer dan 20 000 soorten geregistreerd, maar geschat wordt dat dit verscheidene malen hoger is.

Melittidae

Deze bijenfamilie bestaat uit een 187 soorten wereldwijd met als gedeeld kenmerk dat de vorm van de poten specifiek en bepalend is per soort. In Vlaanderen en Nederland kennen we 4 soorten dikpootbijen, 2 soorten slobkousbijen en slechts 1 soort pluimvoetbijen.

Tuinontwerp

Bij bijen heb je echte specialisten die in zeer specifieke biotopen leven, echter komt de meerderheid van de bijen in grasland voor. Maar hierbij gaat het dan wel over een kruidenrijk grasland, en dan gaat het voornamelijk over een kalkrijk grasland. Andere graslanden, zoals een zuur grasland of een hooiland, hebben ook zeker hun nut maar mogen dan niet teveel gemaaid of begraasd worden.

Plantensoorten

Bij het bepalen van de juiste hoeveelheid nectar of stuifmeel per plant is het belangrijk om in het achterhoofd te onthouden voor hoelang en hoeveel per oppervlakte die plant of bloem produceert. Zo zal een tulp bijvoorbeeld een hoog nectarpercentage hebben, maar draagt het koolzaad veel meer bloemen en is de productie per vierkante meter veel hoger. Varieer dus steeds in tijd, bloemsoort en zo verder om alle bijensoorten te kunnen verder helpen.