Tuinkers
Tuinkers is een kruid dat zoveel meer is dan de gekende kleine plastieken bakjes met korte steeltjes en kleine blaadjes. Op zich is er niets mis mee om het zo te kopen in de supermarkt of om het te telen op uw vensterbank. Maar probeer eens tuinkers in de volle grond te zetten en zal verrast worden door een lekker kruid die zelfs aan sierwaarde niet moet onder doen.
Geschiedenis
Oorsprong
Tuinkers is afkomstig uit het Midden-Oosten, waar het al sinds duizenden jaren wordt geteeld. Zo is het kruid terug te vinden in de graven als geschenken aan de overleden farao's.
Romeins tijdperk
Nadat de Romeinen terug kwamen uit het Oosten brachten ze tuinkers mee, omwille van zijn befaamde geneeskracht, en zorgden ze er zo voor dat tuinkers bekend geraakte in het Middellands-Zeegebied.
Naamgeving
Officiële benaming :
Familie : Brassicaceae (Kruisbloemigen )
Geslacht : Lepidium
Lepidium komt van het Griekse lepis, wat schubben betekent en duidt op de hauwtjes. Hauwtjes zijn de gedroogde doosvruchten waarbij de lengte ten hoogste driemaal zo groot is dan de breedte.
Soortnaam : sativum
Sativum als soortnaam komt vaak voor bij groenten en kruiden en impliceert dat het om een gekweekt, gecultiveerd gewas gaat.
Volksnamen :
sterkers, sterrenkers, bitterkers, peperkers, kers
Kenmerken
kenmerken | |
---|---|
hoogte | kan tot 50 cm. |
bloeitijdstip | |
bloemkleur | pluimpjes met witrode bloemen |
blad | onderaan rond/ bovenaan ingesneden |
inhoud | rijk aan vit.C/ mineralen/caroteen en mosterdolie |
geur | |
smaak | peperachtig scherp |
groeiwijze | éénjarig |
Vindplaats
Sommige bronnen wijzen naar het Midden-Oosten als oorsprong, terwijl anderen Noord-Afrika aangeven. Hierbij hebben ze beide gelijk en makkelijkst is het om de herkomst aan te duiden met Noordoost-Afrika en Zuidwest-Azië.
Standplaats
Volle grond :
Tuinkers verwelkt ontzettend snel in de volle zon, zet het daarom liever in de halfschaduw tot zelfs schaduw, indien de temperatuur maar hoog genoeg is. Omwille van de zwakke frêle groei moet de bodem goed los maar ook vochtig zijn.
Teelt
Op de vensterbank binnenshuis kan je het ganse jaar door tuinkers kweken.
Wil je voor de vollegrondsteelt gaan dan mag je vanaf half maart uitzaaien. Zaai heel dik, bedek met een dun laag grond en druk lichtjes aan. Na enkele dagen zie je al de eerste kiempjes en zo gaat het verder aan een hoge snelheid, dus vergeet niet regelmatig vochtig houden.
Onderhoud
Het allerbelangrijkste bij tuinkers is het feit dat de bodem steeds luchtig maar toch vochtig moet zijn.
Oogst
Al na een 10-tal dagen kan je de blaadjes oogsten, pluk ze wanneer ze de steeltjes rond de 10 cm. zijn. Vanaf het generatieve stadium zijn de blaadjes niet meer eetbaar, maar met een beetje geduld kan je van de zaadjes oogsten.
Bewaren
De zaden zou je kunnen bewaren om ook in de winter vit.C binnen te krijgen, maar dan is het veel makkelijker om tuinkers binnenshuis te kweken. Hierdoor wordt dit kruid nooit bewaard en steeds vers gebruikt.
Gebruik
uitwendig
inhoud
- rijk aan vit.C
inwendig
Keuken
De scherpe smaak kan een leuke toevoeging zijn aan salades, maar ook aan kwark, boter of rauwkost. Garneren van soep of saus (tuinkers is ingrediënt van e Frankfurter groene saus) kan eveneens.
Geneeskracht
Om de geneeskrachtig werking van tuinkers te ervaren is het voldoende om het in de keuken te gebruiken, zonder extra bewerkingen of toepassingen.
Aandoening | Behandeling |
---|---|
bloedzuiverend | voeding |
spijsverteringsbevorderend | voeding |
urinedrijvend | voeding |
ontslakkingskuur | voedingskuur |
Aanleg
Binnenshuis
Tuinkers groeit op alles zolang het maar goed water vasthoudt, denk bijvoorbeeld aan een vel keukenpapier in een soepbord of watten in een schaaltje. Er zijn verschillende speciale potten verkrijgbaar maar het principe blijft hetzelfde als jouw eigen gemaakt tuinkers-kwekerij.