Religie
Geschiedenis
Inleiding
Bij religie is het steeds zo dat de krachten die een plant worden toegeschreven, en de reputatie die hem wordt opgedragen steeds afhankelijk van de plaats en de wijze waarop een voorafgaand geloof of bijgeloof deze plant beschreef of aanbad.
Om dit te kunnen duiden geven we enkele voorbeelden hoe plant en hun plantlore kunnen wijzigen en vaak zelfs van het ene uiterste naar het andere, of hoe ze plots van vanwege hun goede geneeskrachtige werking worden overgenomen naar een ander geloof.
Een ander feit is het gegeven dat religie zichzelf steeds noodzakelijk wil maken, waarbij iedere vorm van zelfredzaamheid tegen gewerkt wordt. In het verleden was het vaak zo dat mensen die zichzelf konden genezen vanwege hun kennis en ervaring van de natuur, bestempeld werden als heksen of aanbidders van de duivel. Ieder vorm van ontzag en respect voor de natuur moest onderdrukt worden ten aanzien van de éne zogezegd volmaakte god.
In verschillende godsdiensten wordt er bij de opkomende onverschilligheid en het afnemende sociaal aspect in de mensheid,
verwezen naar het dalende bezoek in de kerkelijke godsdienst.
Wetenschappers spreken dit tegen en gaan ervanuit dat de verbondenheid bij de mens is afgenomen vanaf de opgekomen industrialisatie en
het feit dat mensen niet langer in groep samen werkten op het veld of gingen jagen, hout hakken in de bossen.
Het zou wel heel kortzichtig zijn om het gebrek aan sociale cohesie, sympathie voor de medemens enzovoort allemaal af te schuiven op de heersende religie. Het zeker niet zo dat het geloof de enige schuldige is voor het stijgende individualisme. Wat wel waar is, is het feit dat het geloof en dan zeker in Europa de katholieke kerk er nooit in geslaagd een antwoord of tegenbeweging te formuleren tegen de opkomst van het destructieve kapitalisme. Gedurende lange tijd zijn beide zaken hand in hand gegaan, maar in de late twintigste eeuw heeft de koopzucht en overmacht van productie het pleit gewonnen. Quasi overal in de wereld zien we hoe geloof een uitdovende kaars wordt maar wel steeds een soms opflakkerend waakvlammetje blijft. Dit verdwijnen zorgt ervoor dat sommigen niet langer antwoorden vinden op de grotere levensvragen die ze hebben, de mens in het algemeen heeft echt wel nood aan een zekere vorm van levensbeschouwing, aan leidraden en structuurmaat ook aan een portie magie en mystiek. Net hierom zien we in het begin van de 21ste eeuw een revelatie van de natuurgodsdiensten, maar dan wel eerder als een kortere fase in het leven dan als een echte overtuiging.
Er is een zekere opgang en drang naar spiritualiteit, een die vaker rekening mat de natuur en haar geldende natuurwetten. Vele mensen doen aan een zekere mate van shoppen tussen verschillende religies of spirituele overtuigingen of rituelen.
Zeker in de jaren 20 van de 21ste eeuw, met de opkomst van virussen en de stijgende rampen door de klimaatopwarming gaan velen door woelige wateren en moeilijke tijden. De blijvende impact van het kapitalisme en het neoliberalisme zorgt ervoor dat velen zich niet langer kunnen vinden in deze levensstijl.
De tanende achteruitgang van de heersende religies samen met de schandalen omtrent seksueel misbruik in de kerk hebben voor een onherstelbare breuk gezorgd. Desondanks is er geen enkele vorm van levensbeschouwing opgestaan of verder ontwikkeld om in de behoeften te voorzien, en begrijpt de bevolking des te meer het nut van de natuur. We zien een evolutie waarbij men wel op zoek is naar religieuze ervaringen zonder dat men zich daarbij hoeft aan te sluiten bij een zeker geloof.
Zo vinden we kristallen in huiskamers terwijl er een kerstboom in de hoek staat te schitteren en de maretak aan de deur omhoog hangt.
Mensen zijn op zoek naar antwoorden naar diepere betekenissen en tevens zijn ze hierdoor ook vaak gewoon op zoek naar zichzelf. Mede door de bestaande sociale media gaan meer en meer mensen spirituele ontwaken en wat men noemt zich manifesteren.
Eigen aan het geloof is het steeds uitlijnen en definiëren van bepaalde gebeurtenissen binnen de context van goed en kwaad en ook daar is er zeker nu in deze vreemde periode zeker nood aan. We zien heel veel problemen met biodiversiteit, klimaat en daarbij komend de stijging in ziekten en virussen. Voor sommigen zijn deze zaken telkens een straf voor onze zonden, voor een ander is het momenteel vooral een kans om schoonschip te maken en breken met het verleden. Er is een onderscheid te vinden in de mensen die vinden dat het de natuur is die ons nu straft voor het eeuwenlang verwaarlozen en anderen die net vinden dat alle oplossingen net te vinden in het opwaarderen en beschermen van de natuur.
“Man is the most insane species. He worships an invisible God and destroys a visible Nature, unaware that this Nature he's destroying is this God he's worshiping,”
Hubert Reeves
Eigenschappen
Algemeen
Heidense volkeren deden vaak aan rituelen en offergaven aan de voet van impressionante bomen. Er zijn vele archeologische verslagen beschikbaar die spreken over vondsten in de buurt van eeuwenoude eiken of lindebomen. Op deze plaatsen werden er in de laatste eeuwen bijna overal de typische kapelletjes gebouwd. Deze actie schuilt een beetje in de filosofie van "If you can't beat them, join them". Religie en in onze contreien zeker het katholiek geloof volgde deze twee werkwijzen om de paganistische rituelen weg te werken.
- Wanneer een boomsoort vereert wordt omwille van zijn spirituele en geneeskrachtige werking, verbindt deze dan net met kwaadaardige eigenschappen en geef hem een duistere reputatie Taboeisme
- Wanneer een boom aanbeden wordt omwille van een uitzonderlijke groei, kleurvariatie, ouderdom enzoverder, plaats hierbij dan symbolen die verwijzen naar het nieuwe geloof, waardoor deze met elkaar in verband worden gebracht. Adaptatie of Annexatie
Taboeisme
Bij taboeisme gaan we het gebruik of de verering van een specifieke plant of dier verbieden of stigmatiseren en de voornaamste hiervoor is een eerder gebruik bij een te overwinnen geloof.
Adaptatie
Hierbij gaat men bepaalde geloofssymbolen uit de eerdere voornamelijke heidense geloven aanpassen binnen de huidige religieuze context. Een linde bijvoorbeeld die vroeger aanbeden werd voor de vruchtbaarheid zal destijds een kapelletje naast zich krijgen waarin men de maagd Maria kan aanbidden.
Soorten
Animisme
Hierbij gaat men er vanuit dat alle dingen, ook mineralen en planten een ziel hebben.
Totemisme
Dit is de verering van dieren, zij worden soms als goddelijk aanschouwt, maar ook als voorouders van de mensen.
Evolutie
We zien een duidelijke evolutie waarbij de 2 hoofdreligies animisme en totemisme in de oudheid over gegaan zijn naar eerder gestructureerde religies. Deze religies waar dan goden en mensen in voorkomen ontwikkelen zich verder tot een gecompliceerde mythologie.