Maarts viooltje

Wie kent er nu geen viooltjes, met hun vroege voorjaarsbloempjes zijn ze de voorbodes van de lente. Echter werden de laatste decennia vooral de grootbloemige viooltjes, ook wel pensées genoemd, als perkbloempje of balkonplant geroemd terwijl de kleine viooltjes als onkruid werden aanzien. 
Maar zoals het steeds gaat zijn het net nu de kleinere viooltjes, zoals het maarts viooltje, die aan een echte revival bezig zijn. 

Geschiedenis

Griekse geschiedenis

In deze periode werd het maarts viooltje effectief geteeld omwille van zijn medicinale werking. Het viooltje was het symbool voor Athene en ook verscheidene godenbeelden werden ermee gedecoreerd.

Naamgeving

Officiële benaming :
Familie :
Geslacht : Viola
Soortnaam : odorata
Zoals makkelijk af te leiden valt duidt odorata op de typische, moeilijk te verwarren geur die het maarts viooltje verspreidt. Het parfum is zeer vluchtig, en moeilijk te benoemen, maar wel algemeen en karakteristiek.

Volksbenamingen :
Welriekend viooltje
Zinspeelt net zoals de officiële benaming op de uitzonderlijke geur.

Plantlore

Door de verscheidenheid in werking zowel culinair, geneeskrachtig als voor parfum werd het maarts viooltje vele krachten aanschreven en werd het beschouwd als zowel goden-als dodenplant.

Symboliek

In Griekenland staat het bloempje als symbool voor Athene, ook in vele godenbeelden wordt het mee afgebeeld. 

Kenmerken

kenmerken
hoogte
bloeitijdstip maart/kort na de winterperiode
bloemkleur paars/violet
blad
inhoud saponine/etherische olie/ slijm-verfstoffen
geur zeer typerend/vluchtig
smaak
groeiwijze sterk uitbreidende bodembedekker/rhizomen

groeiwijze :
altijdgroene rhizoomvormende plant die korte rechtopstaande scheuten maakt. Het maarts viooltje is vorstbestendig en doordat zeker als voorjaarsplant zeer mooi om in de tuin te hebben.

Vindplaats

Oorspronkelijk uit het Middellands Zeegebied, maar heden ten dage over gans Europa te vinden.

Standplaats

Het maarts viooltje voelt zich perfect in de halfschaduw met een voorkeur voor losse, vochthoudende, humusrijke eerdere kalkrijke bodems. Het gros van de tuinen beschikt over deze groeiplaatsen waardoor het maarts viooltje in iedere tuin kan groeien.

Teelt

zaaien : 
De zaden zijn makkelijk te verkrijgen en kunnen ter plaatse in de volle grond uitgezaaid worden.

Natuurlijke verspreiding

zaden :
Viooltjes hebben een driekoppige vruchtdoos die bij voldoende rijpheid plots openklapt en zo de zaden wegschiet. De afstand die ze daarmee overbruggen is te verwaarlozen, en zo zou je kunnen aannemen dat viooltjes eerder langzaamaan verder uitgroeien. Evenwel krijgen deze planten hulp van insecten voornamelijk mieren, die de zaden over langere afstand verslepen. Op deze manier kan het voorkomen dat men het maarts viooltje op verschillende plaatsen in de natuur en de tuin ziet opduiken.

uitlopers :
Door middel van uitlopers kan het maarts viooltje zich goed uitbreiden doorheen de tuin.

 

Onderhoud

Plagen

Het maarts viooltje is zeer gevoelig voor meeldauw en roest.

Oogst

Alle delen van het maarts viooltje zijn het voorjaar te oogsten. Voor de wortels wacht je beter tot de herfst, maar omwille van zijn sterke groei mag dit doorheen het jaar ook.

Bewaren

Gebruik

uitwendig

  • verzacht huidaandoeningen

inhoud

  • violine (alkoïde)
  • saponine

inwendig

  • hoestremmend
  • ontstekingsremmend

Keuken

Alle viooltjes, ook diegene die niet over een parfum beschikken zijn eetbaar, waarbij het zo lijkt door het vluchtig parfum dat we de geur kunnen proeven. Viooltjes worden traditioneel versuikerd tot doopsuiker, in Frankrijk is dit een algemeen gebruik bij bakkers.

Geneeskracht

Bij het maarts viooltje zijn het vooral de bloempjes die boordevol geneeskrachtige stoffen zitten. De genezende werking zou zo sterk zijn dat het zelfs kankerremmend  zou zijn. 
Het gebruik van de wortels in thee dient enkel te gebeuren wanneer men braken wil veroorzaken.

aandoening behandeling
hoest/bronchitis thee
hoofdpijn/slaapstoornis thee

thee :
Voor een gewone thee wordt er 1 theelepel gedroogd blad overgoten met één kopje kokend water. Laat dit 10 minuten trekken om vervolgens te zeven en te drinken. Een drietal kopjes per dag is voldoende om van de werking te kunnen genieten.

Hoestthee van maarts viooltje

ingrediënten :

  • 1 kopje verse blaadjes (2 maal)
  • 250 ml heet water
  • honing

werkwijze :
overgiet een eerste kopje met het heet water en laat een dag trekken. Zeef het geheel en meng er het tweede kopje bij terwijl het opgekookt wordt. Na weer een dag het geheel weer zien en mengen met honing.

aandoening :
werkt zeer goed tegen vastzittende en pijnlijke hoest

behandeling :
 meerderde keren per dag één lepeltje zolang de symptomen er zijn.

Huishouden

Tuinontwerp

Het maarts viooltje zal indien het zich goed voelt in de tuin, zeer sterk uitbreiden, waarbij het met gemak een groen aaneengesloten tapijt vormt. Het past perfect in landelijke natuurtuinen, maar ook in tuinen met echte heesterborders waar het de bodem tussenin kan bedekken. 

Soorten

'Alba'
witte bloem

'Delphine'
roze bloem

'Königin Charlotte'
violet-blauwe bloem

'Red Charm'
roze purpere bloem

'The Czar'
diepblauwe bloem

Verwante soorten