Geschiedenis

Reeds lang werd de bergamotplant door de indianen gebruikt voor zijn geneeskrachtige werking. Na de ontdekking en de kolonisatie van Amerika werd hij dan ook snel geïntroduceerd in Europa.

Naamgeving

Officiële benaming :
Familie :Lamiaceae
Lipbloemigen
Geslacht : Monarda
Soortnaam : didyma

Volksbenaming :
Indianennetel
Deze naam verwijst zowel naar zijn oorsprong als naar zijn bladvorm die vergelijkbaar is met de netel.

Kenmerken

Groeiwijze :
Een zeer compacte struik met oppervlakkig wortelstel waardoor hij snel uitbreidt.

Vindplaats

Van oorsprong is de monarda te vinden in Noord-Amerika waar hij door de indianen veelvuldig werd gebruikt.

Standplaats

Bergamot stelt bijna geen enkele eis aan de bodem of groeiplaats, behalve een beetje beschutting tegen een te straffe middagzon.

Nabuurschap

Monarda staat zeer graag naast duizendblad, meisjesogen, hertshooi en guldenroede.

Teelt

Let goed op bij aankoop van een bergamotplanm dat u de juiste soort meeneemt. Er bestaan momenteel al zoveel cultivars die echter niet altijd nog over de gewenste geneeskrachtige werking beschikken. De echte wilde vorm is als zaailing of plant te vinden maar dan meestal wel enkel in de gespecialiseerde kruidentuincentra. Eénmaal gevonden en in de tuin geplaatst mag u er zeker van zijn dat deze zich op korte termijn zeer snel zal vermeerderen. Wil je zelf gecontroleerd opkweken dan kan dit door scheuren, wortelstek en stengelstek.   

Onderhoud

Aangezien bergamot sterk groeit kan je ieder jaar een meststof geven, doe dit wel niet wanneer hij gecombineerd staat in een prairie-border.  Wacht steeds met de stengels terug te knippen tot na de winter, op die manier kan je langer genieten van gerijmde stengels en wintersilhouetten. Door zijn groeikracht is het wel nodig om elke 2 jaar de plant te delen.

Oogst

Het ganse groeiseizoen kan het blad geoogst worden, terwijl de bloem zich beperkt tot de zomermaanden.

Bewaren

Wil je de bladeren bewaren, neem dan bladeren van stengels alvorens er bloei op gang komt.

Gebruik

Keuken

Bergamot wordt het vaakst in thee gemengd en gebruikt, met de bladeren kan je ook een aromatische toets aan salades meegeven. 

Geneeskracht

Zowel de bloemen als blad worden gemengd in thee, waarbij het blad verkoudheden verzorgt en de bloembladen voornamelijk kalmerend werken.

Huishouden

Gedroogde bloemblaadjes geven lange tijd een deugddoend aroma af, en worden dankbaar gebruikt in geurzakjes of doosjes.

Tuinontwerp

Monarda past zowel in een kruidentuin als in een siertuin, waar het door zijn kleur een mooi accent kan geven aan anders donkere of groene zones.  Het is een geliefde plant bij bijen en vlinders.

Aanleg

Geef monarda steeds voldoende groeiplaats en zet ze niet dichter dan 30 à 40 cm. van elkaar. 

Soorten

'Adam' : 
Rode variant
'Beauty of Cobham' :
Fel lilaroze variant
'Croftway Pink' :
Zalmroze variant
'Gardenview Scarlet' :
Rode variant
'Marschall's Delight :
Een roze variant die makkelijk verwildert
'Schneewittchen' :
Een vaal witte variant

Verwante soorten