Rabarber

Geschiedenis

17e eeuw

In het jaar 1608 wordt rabarber voor het eerst vermeld in Europa, met name in Italië. Een rabarbersoort Rheum rhaponticum werd toen omwille van de kruidengeneeskunde vanuit Siberië ingevoerd. Vooral de laxerende werking die rabarber kan oproepen maakte hem geliefd, zelfs geliefder dan zijn eetbare meerwaarde. Omwille van de giftigheid van het blad, werd lange tijd gelooft dat ook de stelen oneetbaar waren. Echter werden de bloemen dan wel weer gegeten vroeger, een gewoonte die nu niet maar voorkomt.

Naamgeving

Officiële benaming :
Familie : Polygonaceae
Duizendknoopachtigen
Geslacht : Rheum
Soortnaam : rhabarbarum

Nederlandse benaming :
Rabarber

Kenmerken

kenmerken
hoogte	tot 90cm
bloeitijdstip	mei
bloemkleur	geel/wit
blad	zeer groot donker groen/ groene rode bladsteel
inhoud	vitaminen/mineralen
geur
smaak	zuur
groeiwijze	overblijvend

groeiwijze :
Rabarber is dan wel overblijvend, maar in de winter zijn er geen bovengrondse delen zichtbaar.

Vindplaats

Van oorsprong is rabarber te vinden in Oost-Azië.

Standplaats

Rabarber staat graag in de zon, dit is zeker nodig om mooie dikke sterke bladstelen te krijgen. De grote groeikracht zorgt ook voor een sterke nood aan voedingsstoffen en humus. Doordat rabarber een sterke wortel heeft moet de bodem goed diep los en vrij van stenen zijn.

Teelt

Zaaien van rabarber is mogelijk maar wordt quasi nooit gedaan, omwille van twee redenen. Allereerst duurt het heel lang alvorens de zaden ontkiemen, en ten tweede heb je vaak aan 2 planten al meer dan voldoende.
Makkelijkst is het om gewoon een wortelstok aan te kopen in de herfst en deze direct uit te planten. Let wel goed op de plantdiepte zodat de uitlopers net boven het grondpeil komen.
Oudere rabarberplanten kan je ook delen of scheuren in meerdere exemplaren.
Je kan de oogst in de tuin het volgend voorjaar vervroegen door de planten in de winter af te dekken met een vlies of stro. Op de moment dat er bijna niets oogstbaar is in de tuin zal jij dan wel al beschikken over lekkere rabarberstelen.

Bleken

Met een speciale rabarber pot (klok met deksel) of een gewone terracotta pot omgekeerd te zetten, kan je rabarber bleken. Hierbij gaat de plant niet aan fotosynthese kunnen doen en zal hij minder zuur bevatten. Doe dit steeds aan het begin van het seizoen, zodat er voor de resterende tijd nog voldoende reserve kan opgebouwd worden.

Onderhoud

Rabarber is zeer voedings-behoevend, en wordt hierdoor vaak aan de rand van een composthoop geplaatst. Een ruime hoeveelheid stalmest of compost in het late najaar zal ervoor zorgen dat er vele meststoffen aanwezig zijn. Door veel voeding te voorzien gaan we het intreden van bloemvormig kunnen vermijden of alleszins verlaten.

Oogst

De rabarberstelen kunnen geoogst worden tot eind juni doordat er later teveel oxaalzuur in de plant aanwezig is. Let hierbij wel steeds op dat je de stelen naar buiten draait en niet afsnijdt, anders blijft er steeds een deel zitten dat kan inrotten. Laat na juli ook steeds enkele stelen staan zodat de plant reserve kan opbouwen voor de koude wintermaanden. Verwijder het blad en voet zo spoedig mogelijk, anders gaat de steel snel water verliezen en slap worden.

Bewaren

Verwerkt als confituur of compote is rabarber bewaarbaar, maar het meest van al wordt rabarber rauw opgegeten.

Gebruik

Rabarber bevat veel oxaalzuur, en dit in een giftige hoeveelheid in de bladeren. Ook in de stelen zal het gehalte oxaalzuur na 21 juni hoog oplopen waardoor het gebruik wordt afgeraden en dit zeker voor zwangere vrouwen.

uitwendig

haarspoeling

inhoud

vitaminen
mineralen
oxaalzuur

inwendig

maagpijn
vochtafdrijvend

Keuken

Rabarber wordt meestal verwerkt tot compote, confituur of sap waarbij het veel wordt gebruikt voor desserts zoals pannenkoeken.

Rabarber als dessert

Ingrediënten :

1/2 kilo rabarber
125 g suiker
citroen ( schil)
60 g aardappelmeel
250ml water
2 eierdooiers
250ml appelsap/wijn

Werkwijze :
Stoof de stukjes rabarber met suiker, citroenschil in het water. Meng het meel en het sap of wijn en roer deze bij de rabarber, waarna je ze 1 minuut laat meekoken. Klop de eierdooiers stijf en roer in het geheel.

Rabarber ijs

Ingrediënten :

500 g rabarberstelen
500 g bosvruchten
3 dl natuuryoghurt
1,5 dl verse room
100 g suiker

Werkwijze :
Snij de gepelde rabarber in stukken van 1 cm en stoof ze in water met 3 eetlepels suiker. Mix het geheel en voeg de bessen toe (mix deze niet). Klop de roem samen met de suiker stevig op. Meng één deel samen met de yoghurt door de rabarberpuree, en het andere deel door de bessen. Laat beide delen apart lichtjes opstijven om vervolgens samen te voegen, zonder te mengen.

Geneeskracht

Voornamelijk door het hoge aanbod aan vitaminen en mineralen wordt rabarber toegepast bij genezing van maagpijn.

Verzorging

Rabarber kan gebruikt worden als spoeling om blond haar lichter te maken.

Ingrediënten :

handvol gesneden rabarberwortel
250 ml water

Werkwijze :
kook het geheel, zeef en laat afkoelen.

Tuinontwerp

Niet alleen vanwege zijn grote imposante bladeren maar ook door de mooie roodgekleurde stelen breng rabarber een mooi accent aan uw tuin. De hoge bloemstelen geven een verticaal karakter, maar nemen teveel energie weg wanneer we de planten vooral houden om van te oogsten. Let dus goed op bij welke planten je de stelen wilt laten komen en bij welke je ze steeds gaat verwijderen.
Sommige Rheumsoorten zijn speciaal geselecteerd omwille van hun mooie bloeiwijze, maar zijn meestal niet meer eetbaar.

Aanleg

Een rabarberplant heeft veel ruimte en water nodig, zet hem daarom op een afstand van 1 op 1 meter met veel humus en organisch materiaal in het plantgat.

Tuinonderhoud

Ook de giftige bladeren van rabarber hebben hun nut in de tuin. Wanneer men ze mengt en kookt met groene zeep zijn ze een prima bestrijdingsmiddel tegen bladluizen. Een andere functie voor de giftige bladeren is het bedekken van een composthoop om zo de vochtigheid goed vast te houden.