Els Tuin

Geschiedenis

Oudheid

 

Middeleeuwen

 

Naamgeving

Officiële benaming :
Familie :
Geslacht :
Soortnaam :

Nederlandse benaming :

Duitse benaming :

Franse benaming :

Engelse benaming :

Volksbenaming :

Kenmerken

kenmerken
hoogte 15-20 m
bloeitijdstip
bloemkleur
bloeiwijze éénhuizig
blad rond met afgeplatte tot ingesneden top/ grove rand
inhoud
geur
vrucht gevleugelde zaden

fig: elzenproppen

bloeiwijze :
Elzen zijn éénhuizige bomen, wat betekent dat vrouwelijke en mannelijke bloemen (katjes) aan eenzelfde boom hangen. De mannelijke katjes zijn een 10cm groot en hangen als geelbruine trossen aan de takken. De vrouwelijke katjes zijn kleiner, ovaal en vormen na de bevruchting de houtachtige kegeltjes die we elzenproppen noemen.   
Elzenproppen zijn de kleine zaadkegeltjes die aan de bomen zichtbaar verschijnen wanneer de bladeren vallen. De zaadjes hierin worden door de els mondjesmaat los gelaten, tot zelfs na de winter. De kleine zaadjes hebben dubbele vleugeltjes waardoor ze door de wind kunnen meegevoerd worden, en een speciaal luchtkamertje om te kunnen blijven drijven op het water.  

In het vroege voorjaar zie je zowel de katjes als de proppen aan de boom hangen, na de bloei vallen de mannelijke katjes wel af. Op deze moment zijn de vrouwelijke katjes eerder groen terwijl ze in het najaar zwart-bruin worden. Tot wel anderhalf jaar later zullen deze elzenproppen het karakteristieke beeld van de els in het landschap bepalen. 

De zwarte els is één van onze weinige echte naaktbloeiers. De bladeren ontwikkelen zich pas nadat de bloeitijd al verlopen is. Deze bloeitijd komt bij onze inheemse bomen enkel voor bij planten die al in de winter of kort er na bloeien

zaden :
De zaden zitten tussen de schubjes van de elzenproppen en vallen eigenlijk niet ver van de boom. Ze vallen hierbij wel waarschijnlijk in het water waardoor ze grote afstanden kunnen afleggen.

fig : Elzen aan het water

blad :  
In het vroege voorjaar zie bij de elzen al kleverige paarse knoppen klaarstaan. Deze zullen verder uitgroeien

 

groeiwijze :

schors : 
ruw en donker

 De bladeren groeien binnenkort uit de paarse, kleverige knoppen die je nu al goed kunt herkennen.

Vindplaats

Zwarte is in onze streken een zeer algemene inheemse boom

Standplaats

Elzen beschikken over wortelknobbeltjes met bacteriën die ervoor zorgen dat stikstof uit de lucht kan worden opgeslagen. Deze techniek zorgt ervoor dat elzen kunnen groeien in moerassige gebieden tot zelfs naast beken. Het zijn echte pioniers op natte plaatsen maar draineren deze terwijl ze voedzame stikstof in de bodem vast leggen. 

Op vrijwel alle grondsoorten zijn te terug te vinden, zolang er maar water in de buurt is, zo kunnen ze aan kademuren en sluizen tussen hout en stenen te vinden zijn.

Teelt

zaaien :

stekken :

scheuren :

 

Onderhoud

 

Gebruik

uitwendig

inhoud

inwendig

Tuinontwerp

 

Aanleg

 

Vogels

De vele kleine zaadjes in de elzenproppen zorgen ervoor dat vogels ook massaal van deze zaden komen eten. Aangezien de elzenproppen stukje bij beetje de zaadjes lossen gedurende de winter, zorgen ze in de winter voor voeding bij zowel de wintergasten en standvogels.  Sijsjes zie vaak aan de proppen hangen terwijl zwaardere vogels op de grond foerageren.

Vogels

  • barmsijs
  • sijsjes
  • goudvink
  • keep
  • putter

Barmsijs

  • grote barmsijs als wintergast
  • voeden zich aan elzenproppen

Soorten

 

Verwante soorten

 

Meer info

Bezoeken :

 

Boeken :

 

Sites :