Geschiedenis

8ste eeuw

Al vanaf de tijd van Karel de Grote raakt de geneeskrachtige werking van Heemst gekend en bekend.

Heden

De wortels van heemst is een veelgebruikt bestanddeel van hoestdrank.

Naamgeving

Andere benamingen

echte heemst, slijmwortel, Spaanse maluwe

Kenmerken

bloei :
Zachtroze/witpaarse bloemen in de bladoksels met gele tot paarsachtige helmknoppen op de meeldraden. 

bladeren :
De bladeren zijn breed eivormig met een korte steel en 3 a 5 lobben met een getande rand. Tevens zijn ze bedekt met een fluwelen dons.

groeiwijze :
Uit de stevige wortel (bleekgeel) komt er een stevige vlezige stengel tevoorschijn. Deze is vaak onderaan houtig en zelden vertakt. 

Vindplaats

Echte Heemst is van oorsprong alleen in Midden-Europa inheems, maar is momenteel ook in Noord-Afrika tot zelfs in Siberië te vinden. Door zijn specifieke standplaats (zilte bodem) en bedreiging door pluk is echte heemst bijna niet meer in het wild te vinden en is hij een beschermde plantensoort.
In het binnenland is hij wel steeds meer te vinden op onbeteelde en ruwe gronden.

Standplaats

Van nature groeit heemst op vochtige, ziltige grond en dat moeten we in onze tuin nabootsen. Heemst verlangt dus een zonnige maar vochtige standplaats met een voedingsrijke bodem die doordringbaar is door de lange wortels. Geef deze plant zeker voldoende ruimte om te ontwikkelen zowel in hoogte als in breedte.

Teelt

Zaden kan je kopen of zelf winnen en deze binnenskamers voortrekken. Na een acclimatisatie-periode, kan je ze in mei in de volle grond uitplanten.  Bij het uitplanten kan reeds een beginnersmeststof onder vorm van compost gegeven worden.
Je kan ook jonge plantjes in pot aankopen of een oudere plant scheuren. 

Onderhoud

Heemst voelt zich het best indien hij regelmatig met compost bemest wordt. Ook voldoende begieten is belangrijk maar zorg ervoor dat de grond niet dichtslibt en steeds luchtig blijft. 

Oogst

In de herfst worden de wortels uitgegraven, schoongemaakt en in stukjes gesneden. Om al het vocht te laten verdwijnen laten we ze na de bastlaag verwijdert te hebben, drogen in de oven bij een temperatuur van 30-50 °C.
De bloempjes en de bladeren worden vers geoogst, versneden en luchtig gedroogd, omwille van de inhoud worden de bladeren wel beter geoogst voor de bloei. 

Bewaren

Alle bestanddelen kunnen we enige tijd (afhankelijk van het drogingsproces) bewaren op een luchtige en droge plaats.

Gebruik

Inhoud

blad :
Mucinen/vluchtige olie

wortel :
Mucinen/suiker/pectine/tannine/asparagine/zetmeel

bloem :
Mucinen/suiker/asparagine/vluchtige olie

Keuken

De jonge blaadjes en zachte koppen van de uitlopers smaken vers en fijngesneden heel lekker in salades.

Geneeskrachtig

Heemst is rijk aan slijmstoffen die veelal een verzachtende werking hebben en gevoelige weefsels kunnen week maken
Zowel bij hoest en heesheid als bij maag-en darmklachten helpt een thee op basis van een wortelaftreksel goed. Het werkt prikkelverlagend en verzachtend als gorgeldrank bij tandvleesontstekingen en infecties in de mond. 
Tegen de hoest helpt een opgekookt mengsel van bloemen in weinig water samen met veel honing ook heel goed.
Een pakje gemaakt van heemstbladeren werkt ook efficiënt als wondheling, terwijl een zalf van de wortel steenpuisten en abcessen kan verhelpen.

Heemstthee bij hoest

Voeg 2 eetlepels gesneden wortel toe aan 250 ml water en laat dit 6 uur trekken. Regelmatig omroeren en uiteindelijk zeven door een neteldoek. Pas op het einde enigszins licht verwarmen en stelselmatig opdrinken.

Heemstthee bij maag-en darmklachten

Laat 2 eetlepels heemstblad overgieten met 250 ml kokend water. Het geheel na 10 minuutjes zeven en zo ongezoet opdrinken.

Verzorging

Als schoonheidsverzorging wordt een maskertje van een heemstbladpapje vaak gebruikt vanwege het kalmerend effect op de huid.

Tuinontwerp

Om de aanleg te vergemakkelijken is het beter alle zilte planten te verzamelen en daarvoor een bepaalde zone te bewaren, indien deze bodem niet van nature voorkomt. Heemst hier samen met de stokroos bij de typische boerentuinen

Aanleg

Een zilte of ruwe onbeteelde zone is het allerbelangrijkst voor heemst. Laat alles maar langzaam verwilderen,en geef deze plant voldoende ruimte. 

Soorten

Verwante soorten