Geschiedenis

Oorsprong

Veel gebruikte heidense cultuurplant in het Noorden en Oosten van Europa

9de eeuw

Engelwortel vormt een belangrijk bestanddeel bij de aanplantingen in de eerste kloostertuinen.

14de eeuw

Tijdens de opkomst van de pest werd engelwortel gebruikt als natuurlijke bescherming en wordt zo algemeen bekend in Midden-Europa.

heden

Het is een zo goed als vergeten kruid, of dan toch omwille van zijn smaak en gebruik in de keuken.

Naamgeving

Officiële benaming :
Familie : Apiaceae/Umbelliferae
Geslacht : Angelica
Soortnaam : archangelica

Kenmerken

bloei :
Een bloemscherm in de vorm van een halve bol, bestaande uit kleine groen-witte bloemen.

blad :
Allemaal driehoekig twee tot drievoudig gedeeld van vorm met een licht gezaagde bladrand. De onderste bladeren zijn heel groot en hoe hoger je gaat hoe kleiner ze worden, waarbij de bovenste stengelomvattend zitten. 

groeiwijze :
Belangrijk bij de aanplanting van een engelwortel is te weten dat de plant na 3 tot 4 jaar zal afsterven. Je kan hem zelf laten uitzaaien, of regelmatig nieuwe planten aankopen.
In het eerste jaar ontwikkelt zich een bladrozet van waaruit in het tweede jaar een buisvormig gegroefde steel (donkerrood-paars) groeit tot wel 2meter hoog.

wortel :
 Gelijktijdig met de wortelstok vormen zich de wortels tot een zeer uitgebreid wortelstelsel.

Vindplaats

Engelwortel is van oorsprong te vinden van Noor-Europa tot Noord-Azië, waar hij voornamelijk te vinden is in het middelgebergte. In deze regio's vinden we het steeds op de eerder vochtige plaatsen zoals ravijnen, bossen en kuststreken. 

Standplaats

De plant groeit het liefst op een halfschaduw plaats met een luchtige goed doordringbare maar voedingsrijke bodem. De aarde moet steeds goed doorlucht blijven en mag nooit droog vallen.

Teelt

Omwille van het feit dat één plant voldoende is om aan alle verwachtingen te voldoen wordt engelwortel bijna nooit gezaaid maar wel als plant aangekocht. Wil je echter wel zaaien met aangekocht of verkregen zaad dan doe je dit ter plaatse in de volle grond, om nadien te verspenen op een plantafstand van 1 meter.

Onderhoud

Neem het eerste jaar na aanplant of zaai de bloemstengels weg zodat alle energie gaat naar de kracht van de wortelstok. De bladeren kan je in het eerste groeijaar al oogsten, de steel neem je best pas het tweede weg om te gebruiken.

Oogst

Zoals bij alle kruiden en groenten gaan we de bladeren en bladstengels oogsten alvorens de bloeiwijzen opkomen.  De wortels worden in de herfst of in het vroege voorjaar daarop uitgegraven om ze daarna te bewaren. De zaden van Engelwortel zijn pas oogstbaar in de zomer vanaf juli.

Bewaren

Engelwortel kan direct vers of gekookt bereidt worden maar en gedroogd blad behoudt eveneens zeer goed zijn aroma, maar wordt iets bitterder.
Wortels kunnen we het best bewaren door ze opgehangen te laten drogen, eventueel kan je ze langzaamaan laten drogen op een lage stand in de oven. Zodra de wortel broos wordt houd je ze best in een luchtdichte doos.

Gebruik

Zowel het zaad, de wortel als het vers blad en stelen worden gedroogd en verwerkt tot kruidenbitter. In het Noorden van Europa, maar ook langzaam bij ons worden zowel de bladeren als de stelen als groente gegeten. De gehakte bladeren en fijne stukjes van de steel kan je verwerken in soep en voornamelijk bij soep. In de kloostertuinen werd engelwortel gebruikt omwille van zijn aroma likeur te maken. In de nieuwe keuken wordt engelwortel meer en meer toegepast bij nagerechten. 

Keuken

Vanwege de anijsachtige smaak wordt het blad en de bladstelen gebruikt in salades, sausen en (vis)soepen of als gefruite groente. Rauw zijn de jonge stengels (niet de bloemstengels) zeer smakelijk en makkelijk te gebruiken bij aperitief. Gedroogde zaden en wortels worden dan weer vaak gebruikt bij likeurbereiding. 

Gekonfijte bladstelen

De jonge bladstelen kort blancheren in heet water, zodat de buitenste vezelplaat loskomt. Vervolgens nogmaals eventjes in heet water onderdompelen en droogdeppen. Eenzelfde gewicht aan suiker laat je inkoken met 1/3 van het totaal gewicht (suiker+stelen). De verkregen siroop laat je langzaam over de stelen gieten om dan één dag te laten rusten. Later de stelen in de siroop nogmaals zachtjes opkoken tot al het vocht is opgenomen en de suiker vast wordt. 

Tuinontwerp

Engelwortel heeft een zeer zonnige plaats nodig met een vochthoudende bodem.

Aanleg