educatie vs. activatie

Telkens wanneer specialisten kritiek geven op de vaak foutief gebouwde bijenhotels die te koop worden aangeboden, komt het argument ter verdediging naar boven dat deze hotelletjes voornamelijk educatief bedoeld zijn.  Het is volgens de fabrikanten de intentie om mensen te sensibiliseren en de aandacht voor de insecten te verhogen, dit tegenover dat het de bedoeling zou zijn om effectief de biodiversiteit te willen verhogen. En ja, er valt wel iets voor te zeggen, vele mensen zijn zich nu bewust van het verdwijnen van vele diersoorten en in tegenstelling tot het blijven benadrukken van wat er fout loopt, is actie ondernemen het aller belangrijkste. Echter is het zo dat een bijenhotel maken eigenlijk poepsimpel is en die heel moeilijke constructies die je soms in de winkel ziet, waar je dan van denkt "dit kan ikzelf niet maken, dus ik koop het maar", wel dat zijn vaak de minst goede om bijen vlinders of kevers aan te trekken. En net diegene waarbij je de bedenking maakt " Dit ziet er zo simpel uit, hier geef ik geen geld aan, ik maak het zelf wel  ", dat zijn meestal diegene die het meest succes zullen hebben. Dus steek vooral de handen uit de mouwen, leer van de insecten, maar trek ze vooral aan, maar geef ze vooral de kans om zich zeer vlug te vermenigvuldigen. 

Nestopbouw

Solitaire bijen en aanverwanten leggen van nature hun eieren in holle stengels maar ook bijvoorbeeld in graafholtes van kevers of tussen stenen. Bovendien is het belangrijk te weten dat de overgrote meerderheid van de solitaire bijen nesten maakt in aarde en bijgevolg grote hopen aarde die in de zon liggen meer effect hebben dan een vakkundig gebouwd insectenhotel.. Hoe langer een gang is, hoe meer eitjes het vrouwtje hier kan leggen. Ieder eitje wordt in een aparte kamer gelegd samen met een beetje stuifmeel als eerste voeding. Bij het leggen van de eieren zijn de eerste eitjes allemaal vrouwtjes in wording (bevruchte eieren) en de laatste, diegene die het dichtst tegen de uitgang liggen mannetjes ( onbevruchte eieren). De nestholtes van solitaire bijen worden namelijk vaak leeggeroofd door vogels, sluipwespen of zelfs geparasiteerd zoals bij koekoeksbijen. Het uitvallen van mannetje zal voor de populatie weinig tot geen impact hebben, om alle vrouwtjes te kunnen bevruchten zijn enkele al voldoende, maar mochten er vele vrouwtjes verdwijnen dan zal er een effect op termijn zijn. 

Materiaal

Stokken

Het vaakst worden er bamboesokken gebruikt, deze zijn sterk, duurzaam, makkelijk te vinden en glad binnenin. Het op maat zagen of knippen is soms moeilijk, aangezien ze makkelijk breken. Soms is het makkelijker om groene takken te knippen, deze breken of scheuren niet, waarna je ze even laat drogen. Het direct gebruiken van groene bamboetakken wordt afgeraden, omdat vocht nefast is voor de ontwikkeling van de eitjes.
Sommige bijensoorten houden ervan om het merg binnenin de twijgen eerst weg te knagen om vervolgens alles in te richten als kinderkamer. Hiervoor zijn soorten als braam, framboos en vlier zeer geschikt. 

Belangrijk bij alle stokken is dat ze lange stengeldelen hebben tussen 2 knopen. Hoe langer deze zijn des te verder kan de bij erin kruipen en hoe meer verschillende kamers ze kan maken. Let ook steeds goed op dat de twijgen een zachte binnenkant hebben zodat de vleugels niet beschadigd kunnen raken. Denk er dus steeds goed aan om bij het plaatsen van de twijgen de langste kamer aan de buitenkant te draaien zodat de vrije ruimte zo groot mogelijk is.  
Anderzijds wordt er soms ook de fout gemaakt om twijgen zonder knoop, hard stengeldeel, dus een volledig holle twijg te plaatsen. Dit zorgt ervoor dat de bij een extra deel moet toemetselen en vaak steken ze daar niet de energie in, en zoeken ze elders verder. 

Houtstammen-schijven

Meestal zien we houtschijven waarin er verscheidene gaten van verschillende diameter geboord zijn.  Een verschil in diameter is belangrijk om een zo groot mogelijke diversiteit in soorten aan te trekken. Solitaire bijen hebben zeer fragiele vleugels waardoor je de geboorde gaten goed moet proper maken en soms, afhankelijk van de houtsoort is een schuurpapiertje nodig.
Om de soms nog werkende sapstroom tegen te houden en zo proper mogelijke gaten te verkrijgen is het beter om dwars tegen de vezels in te boren, Dit betekent dat we in plaats van schijven op te hangen we staande gekliefde of volle blokken gaan bewerken. 

Ook hierbij is het belangrijk om nooit door het hout te boren. Regel de diepte dus steeds zo in dat de nestruimte natuurlijk afgesloten aan het einde. Gebruik ook steeds boren met verschillende dikte (tussen 3 tot 8 mm) om verschillende soorten aan te trekken.

De beste houtsoorten om deze levende kunstwerkjes mee te maken zijn eik, kastanje, es en beuk, gebruik nooit bomen met zachte vezels die snel uitrafelen zoals populier of wilg.

Opvulmateriaal

We kunnen ook verschillende kamers inrichten met materiaal zoals dennenappels, stro, of wat dan ook aan zacht natuurlijk materiaal je kan vinden. Het spreekt voor zich dat de bijen hierin geen nestkamers kunnen maken, maar het geeft wel schuilplaats aan kleinere dag-en nachtvlinders, kevers, oorwormen, lieveheersbeestjes en zo verder. Om het wegwaaien of leegruimen door vogels te voorkomen dien je deze kamers met kippengaas af te schermen. Maak hierbij wel de bedenking dat deze insecten veel liever een goed verscholen plaatsje hebben en zelden op deze ruimtes afkomen. Veel beter is het verschillende kleine nest-schuilplaatsen zoals een oorwormpot op te hangen dan deze te integreren in het insectenhotel. Dit is hoofdzakelijk de reden waarom verschillende hotelletjes op de markt door experten worden afgekeurd en weinig meerwaarde geven. Het is natuurlijk minder arbeidsintensief om dennenappels te plaatsen dan bamboe te knippen.