Karwij

Geschiedenis

Egyptisch tijdperk

Bij archeologische opgravingen is karwijzaad teruggevonden bij paalwoningen uit het tijdperk van de stroomculturen. 

Romeins tijdperk

Karwij wordt in geschriften al beschreven en als waardevol aanzien.

Middeleeuwen

Omwille van het bijgeloof dragen mensen karwijzaad in kleine zakjes om de hals om zich te beschermen tegen heksen.

Heden

Karwij wordt ondanks zijn tegenvallende bekendheid in vele landen grootschalig geteeld.

Naamgeving

Officiële benaming :
Familie: Apiaceae/Umbelliferae
Geslacht : Carum
Soortnaam : carvi

Nederlandse benaming :
Karwij

Kenmerken

kenmerken
hoogte 1m
bloeitijdstip 2de groeijaar
bloemkleur witte bloemschermen
blad bladrozet met dubbelgeveerde blaadjes
inhoud vetzuren/looistoffen/ rijk aan etherische olie
geur
smaak
groeiwijze 2 jarig
extra vruchtzaden vallen uiteen in 2 sikkelvormige zaden

bloei :
Een samengesteld bloemscherm met kleine witte bloemen op het eind van iedere stengel. 

groeiwijze :
Zoals de meeste twee-jarigen wordt er eerst een bladrozet en een dikke knolvormige penwortel aangemaakt. Pas het tweede groeijaar ontwikkelt er zich een gegroefde stengel.

vruchten :
Bij het rijpen splijten de vruchten in 2 sikkelvormige deelvruchtjes.

Vindplaats

Karwij vindt zijn oorsprong in Europa maar heeft zich via het Middellands-Zeegebied naar Midden-Azië uitgebreid. Zolang de bodem en en warmte aanwezig zijn kan men karig terugvinden tot op 2000 meter boven de zeespiegel.

Standplaats

Karwij verkiest een zonnige warme plaatsmet een diepe losse bodem zonder storende lagen voor zijn lange penwortel. Een vochtige bodem is nodig maar er mag geen stilstaand water zijn. Hoe meer deze 3 elementen aanwezig zijn, hoe meer er vluchtige olie zal worden opgebouwd.

Teelt

Vanaf april kan je rechtstreeks in de volle grond zaaien met een tussenafstand van 30 cm. Karwij is een lichtkiemen dus de zaden niet bedekken, woel de grond rondom wel vaak los en begiet indien nodig.

Onderhoud

Slechts bij strenge of langdurige winters kan het nodig zijn om de planten te bedekken met enkele twijgen.

Oogst

In het eerste groei-jaar, het vegetatieve stadium kun je de zachte blaadjes oogsten. Vanaf de volgende zomer zijn het dan weer de zaden die voor de rijping kunnen geplukt worden. Snij de schermen voor volledige rijpheid van de vruchten (07-08) af en laat ze verder rijpen inde zon. 

Bewaren

De blaadjes gebruik je best vers, maar de zaden kan je wel op een donkere droge plaats laten drogen en vervolgens bewaren.

Gebruik

uitwendig

inhoud

  • vluchtige olie
  • vette olie

inwendig

  • antispetisch
  • verlaagt flatulentie
  • krampverlichtend
  • lactatiebevorderend
  • spijsverteringsbevorderend
  • desinfecterend

Bij regelmatig gebruik van de zaden is het mogelijk dat de etherische olie de maag en darmen gaan irriteren.  Gebruik nooit meer dan 6 gram zaad of 3 tot 6 druppels olie per maaltijd

Keuken

Karwij kruidt maaltijden zoals gebraad, goulash, soep en salades zeer goed en maakt ze ook beter verteerbaar. Gemengd met wijn zoals brandewijn met karwij zorgt ervoor dat de hoofdmaaltijd minder op de maag ligt.

Karwij-aardappels

Wanneer je karwij toevoegt aan het kookwater of bij het garen in de oven geef je de aardappelen een pittige smaak

Pikante wittekool

Verdeel 6 eetlepels Ole en 2 eetlepels vruchtenazijn over een halve kilo fijngesneden witte kool en kneed voldoende. Kruid het geheel af met 1 eetlepel karwij en een knoflookteentje.

Geneeskracht

Dit kruid werkt rustgevend op de maag terwijl het ook eetlustopwekkend werkt. Gebruik het gedoseerd bij buikkrampen en last van een opgeblazen gevoel.

Inhoud

zaden :
vluchtige olie : carvon/limonen
vette olie : oleïnezuur/linoleïnezuur/petroselinezuur
alkaloïde-achtige stoffen
tannine
cumarinen
resine

Karwijthee

Giet een kopje kokend water over 1 theelepel zaden. 

Karwijbrandewijn

Voeg 50 g fijngemalen zaad toe aan 750ml brandewijn. Laat alles anderhalve week trekken en zeef vervolgens. Drink dit na een zware maaltijd of bij een opgeblazen gevoel.

Aandoening Behandeling
maagpijn thee
opgeblazen gevoel thee / karwijbrandewijn