Compost

Kenmerken

economisch, geen aankopen van meststoffen ,geen containerparkbezoek
verkleining van de afvalberg en de ecologische voetafdruk
vitalisering van de bodem
voedselbron van vele dieren en verhoogt hierdoor de biodiversiteit
tuingrond met humus droogt minder snel uit
de bodem slempt minder snel dicht
wortels vinden zowel water als lucht in voldoende mate
langzame afgift van voeding zorgt voor een compacte groei
mos krijgt minder kans tot door groei

groen materiaal

weinig structuur
hoog vochtgehalte
veel voedingsstoffen

grasmaaisel
groente-en fruitafval

bruin materiaal

luchtig en stug
vaak droog
weinig voedingsstoffen

dorre stengels
houtsnippers
stro, dennenaalden

Composteertips

Afwisseling
Tracht steeds natte bestandelen ( gras, keukenafval) te wisselen met droge (snoeiafval, bladeren) en dit zoveel mogelijk in dezlfde volumes. Een te grote hoeveelheid van een soort kan er voor zorgen dat er geen zuurstof meer doordringt (verstikte graslaag) of dat er een tekort aan voeding of vocht voor de bacteriën optreedt (bladafval).
Lucht
Geef regelmatig zuurstof aan uw compost door hem te gaan omzetten of door te gaan beluchten met een speciale compostverluchter.
Vocht
Door op regelmatige bassis uw vochtigheidsgehalte te gaan meten ( uitknijpmethode) kan men bepalen indien men meer droog materiaal moet toevoegen of dat men dient te besproeien.
Zuurtegraad
Kalk wordt in vele boeken aangegeven als het middel tegen de verzuring van de compostering. Echter door het gebruik van verschillende materialen en het werken in lagen, is dit niet nodig.
Mestgift
Plaats uw composthopen nooit dichter dan 5 meter van een vijver of poel, door de uitvloeiing van meststoffen zouden er algen kunnen in ontstaan.
Reiniging
Kunstoffen compostvaten mag je nooit met reinigingsmiddelen kuisen. Tracht steeds zoveel mogelijk van de omzettingsorganismen te laten overleven.

De Cressontest is een makkelijke manier om de gezondheid van uw compost te bepalen. We kunnen hierdoor vaststellen of het nodig is om regelmatiger te beluchten, wanneer onze compost door verotting giftige gassen kan bevatten.
Doe in een glazen bokaal gevuld met compost een gedeelte tuin- of waterkerszaden (Cresson), wanneer deze na een week gele bladeren vertonen, dan is onze compost nog niet klaar of ongezond. Hebben ze echter wel mooie groene blaadjes, dan kan men de compost verdelen in de tuin. Hoe meer men verlucht, hoe vlugger de cressontest een positief resultaat zal opleveren.

Compost principes

MANGO

Het MANGO-principe, is eigenlijk een ezelsbruggetje voor de verschillende elementen en werkwijze's die we nodig hebben, bij het omzetten van compost.

Mengen

Een goede en evenwichtige combinatie van plantaardig, organisch materiaal is cruciaal bij de opbouw van vruchtbare compost. Meng steeds droog materiaal (takken, bladeren,...) met nat materiaal (maaisel, keukenafval,...) in verschillende lagen.

Afdekken

Om de warmte die nodig is bij de omzetting te kunnen behouden, is het noodzakelijk de hoop te isoleren. We kunnen de ze afdekken met stro, folie, jute of zelfs met grond.

Nat

Een goeie compoststructuur moet zo vochtig zijn dat wij hem kunnen kneden tot een bal waarbij vocht tussen onze vingers heen drupt.

Grote hoop

Hoe groter de hoop, hoe meer warmte en vocht bewaard blijven, en hoe meer weerstand er bestaat tegen klimatologische omstandigheden. Een grote hoop zal van zichzelf over een buffer beschikken die uitdroging en afkoeling tegengaat.

Omzetting

Een maandelijkse omzetting van uw compost zal ervoor zorgen dat het geheel evenredig zal verteren en veranderen in makkelijk te hanteren en vruchtbare compost.

Soorten

Jonge compost

Jonge compost is niet ouder dan 6 maand en bevat nog vele stukjes schors en blad. Deze wordt voornamelijk gebruikt als mulchlaag tussen de planten. Soms bestaat de kans dat ongewenste zaden nog gaan kiemen, test daarom eerst uw compost in een bloempot en bekijk of er nog kiemen boven komen.

Rijpe compost

Rijpe compost is tussen de 6 en 12 maand uit en daardoor minstens 1 maar vaak 2 keer omgezet. Deze is volledig verteerd en de perfecte humus.

Zeven

Bij de omzetting van de compost is het vaak goed om al het reeds verteerde materiaal er reeds uit te zeven.Afhankelijk van de grootte van de zeef gaan we het eindmateriaal verschillend kunnen gebruiken.

Maaswijdte	Gebruik
2 centimer	bodembedekking/muchlaag met schors
1 centimeter	oppervlakkig inwerken/ combinatie met potgrond
0,5 centimeter	zaaigrond

Composteersystemen

Compostvat

Een compostvat is een cilindrisch of vierkant conisch kunststoffen vat waarbij soms een bodemplaat aanwezig is. Het bevat ook vaak een luik waaruit men het verteerde materiaal kan nemen, zonder het gehele vat te moeten omkeren. Het wordt vaak toegepast in kleinere tuinen waarbij de gazon beperkt is en waar het vooral dient voor de omzetting van het keukenafval. Door het vat in de zon te plaatsen kan men de temperatuur zo hoog laten oplopen dat ook onkruidzaden of wortels kunnen verwerkt worden, maar dit proces kan ook nadelig zijn en raadt men pas aan na de nodige ervaring als composteerder.

Plaats een compostvat steeds zo dat er lucht langs onder kan doorstromen, maar dat er wel een contact is met de bodem. Een laagje droog groenafval kan hierbij zeker gebruikt worden als bodemdeklaag.

Verluchting is bij dit concept het allerbelangrijkste, en daarom is een compostverluchter een belangrijk en noodzakelijk gebruiksmiddel. Tracht deze iedere week in uw compostvat te steken, draai een kwart en haal hem daarna weer omhoog.

Laat bij een oogst van uw verteerd materiaal steeds een gedeelte achter zodat de aanwezige bacteriën zich kunnen richten op het onverteerd materiaal. Indien dit niet gebeurt dient men steeds compostmaker toe te voegen of dient men de wachttijd van het proces steeds te hernemen.

Compostbak

Dit is een constructie van panelen in hout of metaal van ongeveer een m³ groot. Het heeft als voordeel dat er langs de verschillende zijden lucht aankan, waardoor verstikking veel minder voorkomt. Daarentegen dient de bak dan wel inde schaduw geplaatst te worden om uitdroging te vermijden.
Bij een opstelling met 3 bakken kan men best de laatste in het omkeringsproces afdekken zoadt deze kruimelig van textuur blijft.
Doordat de temperatuur niet hoog genoeg gaat is hierbij het composteren van onkruidzaden niet aangeraden. Door de goede verluchting kan het aandeel nat materiaal wel hoger zijn dan in een vat

Composthoop

Een composthoop is op zich niets anders dan een hoop overteerd materiaal dat in verschillende lagen opgebouwd is zodat het kan verteren.
De grote kans op uidroging dwingt u wel om de hoop in de schaduw te leggen en biij het omkeren ervoor te zorgen dat dit steeds op eenzelfde dag volledig gebeurt.
Zoals bij ieder omzettingsysteem is het ook hier belangrijk in lagen nat/droog te werken, waarbij men de hoop niet hoger laat komen dan 1,5m.

Compostkuil

Voor grotere tuinen is dit systeem zeer makkelijk, aangezien het niet veel anders is dan een diepe kuil in de grond waarin men het afval verzamelt.
De vochtigheid is hierbij steeds gegarandeert, maar er is een kans op een teveel aan bodemwater

Vochtigheid

Tijdens zomerperioden is het heel belangrijk om zowel de temperatuur niet te hoog te laten oplopen, alsook de vochtigheid te bewaren. Hierdoor kan je een doek over de hoop trekken, maar even vaal kan je hulp van organisch materiaal zoals rabarberbladeren of grasmaaisel gebruiken.