Noors

Geschiedenis

Stenen tijdperk

Het mesolithicum is de periode net na de laatste ijstijd, en is de laatste periode van de jager-verzamelaars, en is vooral van toepassing in de Noordelijkere streken waar de ijstijd bepalend was. Deze middensteentijdperiode verdween algemeen, wanneer de volkeren zich gingen vestigen en overgingen tot echte landbouw.  Op het rotsplateau van Litsleby in Zweden, zien we een groot figuur met een speer die of Odin zelf is, maar misschien ook een andere god op wie de later Odin gebaseerd is. Behalve Odin zien we ook een afbeelding van Thor, maar dan met een bijl in plaats van een hamer. Deze sensorische, zintuigelijke rotstekeningen zijn in het Noorden overal langsheen de kustlijnen terug te vinden.

Bronstijdperk

In de bronstijd verdwijnt het heerschap van de jager-verzamelaar en zien we vestigingen van de boeren, herders en vissers. We zien een overschakeling van stenen en houten gereedschap naar het gebruik van metalen werktuigen. Dit alles ontkent niet alleen een enorme economische revolutie maar ook een mens die niet alleen zichzelf maar ook zijn omgeving volledig verandert. Bossen worden gerooid en dieren gedomesticeerd, dit alles terwijl de echte band met de natuur langzaam maar zeker begint af te nemen. 

IJzertijdperk

In het IJzertijdperk zien we des te meer een afbrokkeling van de verbintenis tussen, mens en natuur. Op zich wordt het nog een beetje levendig gehouden door de verering en de cultus van de goden. Echter zien we zeker bij de Noorse levenswijze een opkomst van zelfstandigheid en inzicht in de eigen verantwoordelijkheid. 

In het Noorden zien we al snel het gebruik van haakploegen, maar vanwege het klimaat en de omzwervingen van de stammen zal deze vorm van landbouw niet verder evolueren.

Heden

Het feit dat mensen in het Noorden al heel lang geleerd hebben om samen te leven met hun goden en hun waarden, maar ze wel steeds verantwoordelijk gesteld worden voor hun eigen daden, zorgt voor een minnelijk maar duurzaam verbond. Er is een hoog besef van de eigen menselijke relaties, en net het feit dat de Noorse goden ook hun eigen bijna-menselijke kleine kantjes hebben maakt de verering oprechter.

In tegenstelling tot Midden-Europa waar bijna iedereen zich niet alleen atheïst noemt, maar zich ook echt afzet tegen de katholieke dogma's, gaat het in het Noorden iets gemoedelijker aan toe. Daar hebben ze leren leven met de nieuwe Christelijke overheersing gemengd met het oude Asatru, en bovenal hebben ze vooral geleerd om tegen zichzelf en de omgeving verantwoording af te leggen.   

Tijdsbalk

750

Bij de slag bij Bravalla vochten schildmaagden mee.

804
De befaamde Ragnar wordt koning.
820
Het later opgegraven schip van Oseberg dateert van 820

845
Parijs wordt belegerd door noormannen

Goden

Frigg

Het verband van de vlier met de oer-moedergodin Hulda wordt bewezen op de plaats 'Venusberg' in de streek rond Eisenbach. Tot ver in de 15de eeuw werden er hier feesten en offers ter ere van Hulda georganiseerd.

Gebruiken

Offerfeesten

In Oud-Uppsala werden er om de 9 jaar, 9 verschillende soorten geofferd waaronder 9 mannen, 9 geiten, 9 paarden en dat tijdens een offerfeest dat 9 dagen duurde.

Planten

Heesters

Vlier

In de Noorse mythologie wordt de vlier steeds in verband gebracht met zowel Thor als Freya. Voornamelijk door de combinatie met Freya (godin van de vruchtbaarheid) wordt vlier als een vruchtbaarheidssymbool aanzien.

Zowel bij de Noorse als de Germaanse stammen is de benaming voor vlier gelijkaardig : Hollunder, Holder, Ellhorn, Holler. Hierbij verwijzen ze allemaal naar Hulda, het Scandinavische toonbeeld van liefdevolle materniteit en de oermoeder van alle elfen. Hulda heeft ook vele varianten en verbanden met haar naam zoals Hilda, Bertha, Spillaholle en Helle.  Helle wordt weer vaak in relatie gebracht met de vooral in de Lage Landen bekende 'Vrouwe Holle'.

Vlier

  • gewijd aan zowel Thor als Freya en Frigg
  • vruchtbaarheidssymbool
  • staat in verband met Hulda en Hel

Kruiden

Alant

  • volksnaam van alant is Odinsoog en verwijst naar de Noorse alvader

Engelwortel

  • Geliefd eetbaar kruid

Bomen

Eik

In het hoofdstuk 'De geboorte van Volsung' staat beschreven dat koning Volsung een luisterrijke hal liet bouwen en wel zodanig , dat in het midden een indrukwekkende eik stond.  De takken van de boom reikten met hun fraaie bladeren tot boven het dak van de hal, en de boom werd 'kinderenboom' genaamd. 1

Beuk

In de Volsung saga, lezen we in het hoofdstuk Sigurd en Brynhild, het gedicht 'Het wekken der walkure', een strofe die het verband aantoont tussen de beuk en de runen.1

Beuk

  • sterk verband met de runen

Eik

  • mytische boom
  • symbool van kracht

Es

  • Yggdrassil zou vermoedelijk een es zijn

Paddenstoelen

Bronnen

Literatuur

  1. IJslandse sagen, P.Herrmann
  2. Edda, Snorri Sturluson