Wulp

Op zijn lange poten en gebogen snavel is een wulp één van de meest herkenbare vogels van de natte weiden. Alles aan deze vogel is zo voorzien dat hij perfect thuishoort in dit zeer specifiek biotoop.

Naamgeving

Officiële benaming : Numenius arquata
Familie : Scolopacidae
Geslacht : Numenius 
Soortnaam: Wulp

Nederlandse benaming : Wulp

Geschiedenis

jaren 80'

Op de Britse eilanden kreeg de wulp in de jaren 80' een enorme klap, wel tot 97 % van de populatie verdween in Ierland en ook elders was er een afname tot wel 50%. Ook elders in Europa was de populatie maar 30-49% van de vroegere metingen. In onze streken was er een belangrijke verschuiving van het heidebiotoop naar cultuurgraslanden en valleigraslanden. Zo dook de wulp plots op in Vlaams-Brabant als broedvogel in de valleigraslanden langs de Gete.

1998

In de Velpevallei zien we in 98' het eerste broedkoppel wulpen verschijnen. Rond 2020 worden het er makkelijk 20 koppels in deze bekende valleigraslanden.

2015

Het International Union for Conservation of Nature (IUCN) beslist in 2015 om de beschermingsstatus van de wulp aan te passen naar 'Kwetsbaar' op de Rode Lijst

Afname

  •  Groot Schietveld van 33 naar 1 broedpaar
  • Limburg van 75 naar 25 broedparen

Kenmerken

Kenmerken
grootte 55-60 cm
kleur man bruin
kleur vrouw bruin
zang/geluid fluitende geluiden
nestplaats open terreinen
biotoop moeraslanden
voeding insecten, wormen
voorkomen Europa, Azië
leefwijze trekvogel
lichaamsbouw lange poten, lange snavel
snavel lang en gebogen

Uiterlijke kenmerken

Man

Vrouw

Juveniel

Zang/Geluid

Biotoop

Het oorspronkelijke biotoop van de wulp waren de natte heide-en vengebieden, maar sinds de jaren 80' is dit verschoven naar graslanden, ten gevolge van de verdroging en verzuring van de heide. Deze overstap en dan vooral richting cultuurgraslanden is niet zonder gevaar. Tijdens het broedseizoen verdwijnen er vele nesten en sterven er verscheidene kuikens door de intensieve landbouw. 

Broedgedrag

Nestplaats

Voeding

Leefwijze

Voorkomen

De wulp komt als broedvogel voor van Groot-Brittannië tot Siberië en van Scandinavië tot het zuiden van Frankrijk.

Bedreiging

De grote oorzaak van de enorme achteruitgang ligt bij de intensivering van de landbouw, en daarbij loopt het op verschillende fronten fout. De broed-en foerageergebieden zijn grotendeels versnipperd of zelfs verdwenen. Oorspronkelijk was de wulp een broedvogel van natte heide-en veengebieden, bij ons  voornamelijk in de Kempen. Maar door de verdroging en verzuring van deze gebieden is er een verschuiving richting graslanden en dan nog voornamelijk cultuurgraslanden.

  • intensivering landbouw
  • verdroging heide
  • verzuring heide

Hierbij is niet alleen het intensieve beheer tijdens het broedseizoen een probleem maar ook de kwaliteit van de bodem en het voedselaanbod. De kwaliteit van het graslanden de microstructuur spelen een belangrijke rol in het voedselaanbod en de schuil-en nestgelegenheid. Graslanden zijn vaak uniforme monotome raaigrasakkers die weinig bovengrondse en ondergrondse ongewervelden bevatten. Deze zijn essentieel als voeding van de jonge kuikens en zijn enkel vindbaar in kruidenrijke graslanden.  

Bescherming

Onderzoek en monitoring

Om een beter zicht te krijgen op de foerageerplaatsen in het broedgebied maar ook in de overwinteringsgebieden zijn er projecten waarbij men wulpen gaat zenderen om te kunnen volgen via satelliet. Zo wil men een duidelijk beeld krijgen van de verschillende knelpunten, zodat men een bescherming op maat kan voorzien.

parameters

  • voortplantingssucces
  • habitatgebruik
  • foerageerplaatsen broedgebied
  • foerageerplaatsen overwinteringsgebied

beschermingsmaatregelen

  • tijdelijke rasters

Er zijn verschillende beschermingsmaatregelen mogelijk zoals het plaatsen van rasters rondom nesten om deze zo te beschermen tegen vertrappeling, landbouwwerkzaamheden en predatie. Echter is het altijd belangrijk om alle gedachten samen te brengen en de mensen in een eerste fase te sensibiliseren en te enthousiasmeren.

Het is belangrijk om bij dit alles rekening te houden met de algemeen geldende beschermingsmaatregelen voor weidevogels. 

Waarnemingstips