Geschiedenis

Oudheid Grieks

Bij de Oude Grieken was goudsbloem al zeer bekend en geliefd. Echter raakt de bloem hierna enige tijd in de vergetelheid en duurt het tot de middeleeuwen om dan weer zeer explosief gebruikt te worden

Middeleeuwen

De goudsbloem wordt zo populair dat ze grootschalig gebruikt wordt voor medicijnen en gerechten. Een bekend gerecht in deze periode is kandeel, dit is een warme wijn met eieren, kaneel en suiker. Dit enorm verbruik zorgt ervoor dat goudsbloemen goed moeten bewaard worden, waardoor er vaak vaten vol bloemen bij de kruideniers te vinden zijn.

19de eeuw

Na de middeleeuwen raakt de goudsbloem weer enige tijd in onmin, om dan weer in de 19de eeuw aan een heuse heropleving te komen. Het is in deze periode dat men goudsbloem ook meer en meer gaat inzetten voor zijn wondhelende werking. Het gebruik van kompressen met goudsbloem heeft verscheidene toepassingen zoals doorligwonden, netelroos en slecht genezende wonden.

Naamgeving

Officiële benaming :
Familie : Compositae
Geslacht : Calendulla
Soortnaam : officinalis L.
verwijst naar geneeskracht gebruik

Nederlandse benaming :
Goudsbloem

Beschrijvingen

Galenus

Galenus geeft de goudsbloem al gauw genezende eigenschappen tegen maag-en leverkwalen.

Kenmerken

bloeiwijze :
Oranje gekleurde bloemhoofdjes met lintbloempjes op een dikke bloembodem. De zaden hebben een mooie grillige licht gebogen vorm.

blad :
Onderaan spatelvormige, behaarde bladeren die naar boven toe steeds kleiner worden.

groeiwijze :
Deze éénjarige heeft een broze, behaard, rechtopstaand vertakte kruidachtige stengel

Vindplaats

De oorsprong van de goudsbloem strekt zich uit van Zuid-Europa tot Azië. 

Standplaats

Goudsbloem stelt geen eisen aan de bodem of standplaats zolang het maar zon of halfschaduw is.

Teelt

Zaai in het voorjaar enkele zaden uit in de volle grond, de jaren er opvolgend zal de goudsbloem zich zelf vermeerderen over de ganse tuin.  laat om dit te bereiken wel steeds enkele bloemen in zaad treden.

Onderhoud

De verwilderde zaailingen mogen niet te dicht bijeen staan omdat er makkelijk schimmelziekten optreden bij goudsbloemen. Deze verzwakte planten zijn vervolgens dan ook vaak weer het slachtoffer van bladluizen.

Oogst

Een ganse zomer lang kan je de rijpe bloemblaadjes oogsten,  best doe je dat na enkele warme zonnige dagen. Voor goudsbloem geldt dezelfde regel als vele andere kruiden, dat hoe meer je oogst hoe langer en beter de bloei blijft verder gaan.

Bewaren

Goudsbloem kan vers of gedroogd gebruikt worden, waarbij je ze indien je ze laat drogen je de bloemblaadjes op een houten plank (snijplank) open spreidt. Nooit warmer zetten dan 35°C of kunstmatig laten drogen. 

Gebruik

Geneeskracht

Voor allerlei problemen met de huid zoals zweren, wonden of zonnebrand kan je zalf, olie of kompressen gebruiken. Thee van blad en bloem kan maag-en darmklachten verhelpen en preventief ingenomen verlicht het menstruatiepijnen. Een gorgeldrank zal tandvleesontstekingen wegnemen of verminderen. Door het stimuleren van de afscheiding van secreten in organen, werkt goudsbloem goed bij problemen aan de gal. 

Inhoud

• etherische oliën
• bitter-looistoffen
• saponine
• kleurstoffen/pigment
• caratinoïden
• xantofyl
• flavonglycosiden
• triterpeenalcohol
• zuren
• mucinen

Werking 

galblaasklachten : 
Goudsbloem stimuleert de afscheiding van secreten (lichaamsvocht) en verhelpt zo kwalen aan de galblaas.

Verzorging

Net zoals bij geneeskrachtig gebruik wordt zalf van goudsbloem gebruikt om de huid rein en mooi te maken. In het verleden werd goudsbloem ook gebruikt als haarverf. 

Handzalf

Neem 1 handvol goudsbloembloempjes en laat dit 20 minuten zachtjes koken samen met 100ml olijfolie. Giet alles door een koffiefilter of zeef de drap eruit. Voeg vervolgens 20 g bijenwas en naar gewenst andere oliën of geuren toe. Giet nu de was nog vloeibaar is in flesjes  en gebruik hem dagelijks om de handen in te smeren. 

Goudsbloeminfuus

De goudsbloemthee kan gedronken om inwendig zijn geneeskracht te tonen ter bestrijding van keelpijn of spijsverteringsstoornissen. Maar evengoed kunnen we de thee, of de overblijvende delen na de infusie gebruiken om wonden te verzorgen.

Goudsbloemomslag 

Goudsbloemtinctuur