Artisjok Geneeskracht

Doordat artisjok voornamelijk gekend is omwille van de eetbare bloemknoppen aanzien vele mensen deze plant vooral als een groente

Geschiedenis

Oorsprong :

Eigenlijk is de artisjok een kweekvorm van de kardoen. Deze groeit in het Zuiden van Europa in het wild, momenteel dan wel vaak in het gezelschap van artisjok.

Naamgeving

officiële benaming :
Familie : Compositae
Composieten
Geslacht : Cynara 
Soortnaam : scolymus L.

Nederlandse benaming :
Artisjok

Kenmerken

kenmerken
hoogte tot 2m
bloeitijdstip
bloemkleur violet
blad veerdelig en stekelig getand/30 cm.
inhoud bitterstoffen
geur
smaak
groeiwijze niet winterhard

Bloem :
Een groene, met paarse lijnen of vlekken bloemknop met dikke vlezige eetbare blaadjes. De buisvormige, paars tot violetkleurige bloempjes bloeien van augustus tot september. 

Bladeren : 
De bladeren van het rozet zijn vergelijkbaar met die op de stengel maar zijn iets stomper en korter. Allebei zijn ze grijsgroen, verdeling en stekelig stand.

Groeiwijze : 
Vanuit een wortelrozet komen een kaarsrechte stengel

Vindplaats

Enkel in het wild te vinden in Zuid-Europa.

Standplaats

Aangezien een artisjok niet volledig winterhard is moet hij goed zonnig maar toch goed beschut staan. Een vochtige vruchtbare bodem is noodzakelijk, en hij moet goed doorwortelbaar zijn. Volle zon is belangrijk maar zet de planten wel beschut tegen wind.

Teelt

zaaien : 
vanaf maart voorzaaien binnenshuis of in een warme kas. Omwille van de sterke wortelgroei moet men regelmatig verspenen alvorens in de volle-grond uit te planten.

scheuren :
grotere planten kan men makkelijk scheuren in het vroege voorjaar.  

Onderhoud

Artisjok moet goed beschermd worden tegen de strenge vorst. Bedek de plant steeds goed met mulch of stro en plant hem niet vlugger dan de ijsheiligen uit in de volle grond. 

Oogst

Snij de bloemvorming af net voordat de kleur van de violette bloemblaadjes kan zien. Dit vereist enige ervaring en is afhankelijk van het weer.

Bewaren

Droog de bloemknoppen in de zon, of toch alleszins in een warme zone.

Gebruik

Zowel de schubben als de vlezige bloembodem zijn eetbaar. Let er wel op dat in de bladeren een enzym zit dat zelf in heel kleine concentratie melk kan doen coaguleren (vlokken). Naar geneeskracht toe hebben de groene omwindselbladeren van de bloembodem geen waarde.

uitwendig

inhoud

  • bitterstoffen
  • cynarine
  • tannine
  • slijm
  • enzym

inwendig

  • eetlustopwekkend
  • leverversterkend 
  • opgeblazen gevoel/winderigheid
  • activeert nieren
  • bloedzuiverend (verlaagt cholesterol en ureum-concentratie in bloed)
  • galdrijvend
  • galsecretie-bevorderend
  • urinedrijvend

Geneeskracht

De bitterstoffen uit zowel de bladeren, wortel als stengel worden vaak gebruikt bij leverpatiënten en mensen met een hoog cholesterholgehalte. Artisjok kan ingezet worden bij dieetvoeding, maar evengoed preventief gebruik bij leverziekten. 

Artisjokthee

ingrediënten :

  • 20 gram gesneden blad
  • 0,5 liter water

werkwijze :
laat het blad 5 à 10 minuten koken en zeef alvorens te gebruiken.

behandeling :

  • hoge cholesterol
  • leverproblemen
  • hoog gehalte urinezuur

toepassing : 
drink iedere dag 2 à 3 theekopjes zolang het nodig is. 

Artisjokwijn

ingrediënten :

  • 0,7liter rode wijn
  • 70 gram gesneden blad

werkwijze :
Voeg alles bij elkaar en laat het twee weken trekken. Filter alvorens te gebruiken

behandeling :

  • hoog cholesterol
  • leverproblemen

toepassing :
drink elke dag één glaasje wijn gedurende de behandeling

Aandoening Behandeling
leverziekte apperitief/ kruidenmengsel
hoge cholesterol ingrediënt gerecht
galstenen ingrediënt gerecht
misselijkheid ingrediënt gerecht

Aanleg

Plant artisjok met een tussen afstand van 80 cm. van elkaar.

Tuinontwerp

Door de grote stengels en het zilvergrijze blad vormt artisjok een mooi verticaal skelet van een border, maar ook een vale achtergrond voor kleurrijke bloemen.