Bomen
functies
- esthetische waarde
- verbeteren luchtkwaliteit
- verlagen geluidshinder
- verminderen wateroverlast
- reductie van stress
- verhoging biodiversiteit
- effecten op gezondheid
effect op gezondheid
- hogere concentratie
- sneller genezingsproces
- minder angst
- hogere pijndrempel
- lager stressniveau
- daling bloeddruk
- meer beweging
- verhoging sociaal contact
Functies
Verhoging van de biodiversiteit
Effect op de gezondheid
Het is al langer wetenschappelijk bewezen dat een groene omgeving goed is voor de gezondheid. Er zijn een aantal rechtstreekse effecten op zowel ons fysiek als mentaal welzijn zoals vermindering van angst en een lagere bloeddruk, maar ook onrechtstreekse effecten zoals meer beweging en minder eenzaamheid. Bomen en groen in de buurt zijn uitdrukkelijke eisen bij de zoektocht naar een huis, en mede hierdoor stijgen op deze plaatsen de huisprijzen des te meer.
Aanleg
In de tuinaanleg worden bomen vaak verplant wanneer de herfst al in volle gang is. Dit heeft te maken met de rustfase waarin de boom op die moment in verkeerd, maar ook met de kalmere periode binnen tuinaanleg en sierboomteelt. Eigenlijk fysiologisch gezien is het het best om een boom te verplanten in september/oktober wanneer de boom in rust gaat treden maar de wortels door de warmte van de bodem wel nog voldoende actief zijn. De hitte van de zomer zorgt voor een latere opwarming van de aarde waardoor de wortels zich nog goed kunnen herstellen van het transport.
Schade :
Het is een foute gedachte om er vanuit te gaan dat bomen verantwoordelijk zijn voor schade aan funderingen of leidingen. Indien een wortel wel zijn weg zoekt hierin of rondom dan mag men er zeker van zijn dat er reeds schade was door breuken of slijtage waardoor de wortel hier kon in groeien. Denk hier bijvoorbeeld aan een afvoerbuis met scheuren of een fundering die aan het inritten is.
Bedreigingen
Ziekten
Klimaatverandering
De klimaatsverandering is er in Vlaanderen verantwoordelijk dat liefst één op de vijf bomen oftewel maar liefst 14 000 000 bomen ziek zijn. Ze verstoort het fragiele en kwetsbare evenwicht in de natuur maar maakt ook de weg vrij naar nieuwe schimmels en exotische predatoren. Door de verminderde groei en het buffervermogen is er bijgevolg minder zuurstofaanmaak en is er een verhoging van fijn stof in de omgeving.
Op zich zijn ziektes bij wilde bomen en planten veel voorkomend en maken ze deel uit van het biologisch evenwicht, maar momenteel komen er steeds meer bomen voor die in die mate ziek zijn dat ze amper groeien en afstervingsverschijnselen vertonen. Bijna een kwart van alle loofbomen vertoont beschadigingen, en aangezien 70 procent van de Vlaamse bossen uit loofhout bestaat vergroot dit alleen maar de problematiek. Tevens is het ook zo dat vele ziektes niet alleen de oudere zwakkere bomen treft, maar ook de jongere ontsnappen er niet aan.
De populieren blijken er het ergste aantoe : bijna een derde is aangetast, iets meer dan de zomereik (meest voorkomende boom in Vlaanderen) waarvan er 27% te lijden heeft. Andere bomen zoals de beuk (19%) en de Amerikaanse eik (6,5%) hebben het nog relatief goed, hierbij wel rekening houdend met het feit dat bij beuk het aantal beschadigde bomen toenam met 10%. Naaldbomen zijn er iets beter af, daar is slechts één op de acht bomen ziek.
De symptomen van de zieke bomen zijn verschillend: van verdroogde of verkleurde naalden of bladeren tot bladverlies en taksterfte, maar ook vervormingen door kankeraantastingen. Daarbij komen dan ook schimmels en verhoogde aantastingen van insecten (1/2 van de zieke bomen), maar ook een 10% procent van de schade is te wijten aan menselijke activiteit.
Een belangrijke indirecte en directe rol speelt hierbij de klimaatsveranderingen die het geheel van het biologisch evenwicht volledig door elkaar schudt. Een paar graden warmer en schimmels worden veel actiever, bladeren worden zwakker of vallen waardoor de boom minder weerstand heeft tegen insecten en ziekten.
Maar ook andere factoren zoals reizen en kweektechnieken verstoren het kostbare evenwicht. Denk bijvoorbeeld aan de essen die momenteel sterk te lijden hebben onder de chalaraschimmel, die afkomstig is uit Europa. In zijn oorspronkelijk gebied kan hij door klimaatsomstandigheden weinig schade aanrichten, maar hier bij ons zorgt de schimmel voor vele slachtoffers. Bij de populieren dan weer is de teeltwijze zo dat alle nakomelingen ontstaan zijn uit klonen zodat de opkweek uniform en sterk is. Dit heeft dan als nadeel dat wanneer er één ziekte zich aanpast het gehele areaal hiervoor vatbaar is.
( De Morgen, 26/11/2012, INBO, ANB)
Soorten
Veteraanbomen
Het is een foute inschatting om bij een veteraanboom alleen maar te denken dat het een oude boom. Veelal zijn het bomen die nog tientallen jaren kunnen meegaan, maar omwille van een specifieke groei, karakteristieke beschadigingen of door een specifiek beheer een te behouden boom blijven in het landschap.